Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
ABEL.THRILLERELIPTYCZNY
PRIORYTETOWEZAGADNIENIA
Tematykakrzywycheliptycznych,odpowiadającychimcałekifunkcji
eliptycznych,którejeodwracają,jestjednymzklejnotówdziewiętna-
stowiecznejmatematyki.Wistociecudowniełączyonatrzynajwiększe
motywyprzewodniematematyki:zespolonezmiennefunkcje,geome-
trięiarytmetykę.Każdyzainteresowanytylkojednymztychtematów
napotkawfunkcjacheliptycznychnaniewyczerpanąkopalnięniespo-
dzianek,mimożeniezwykłaelegancjategoostatniegotematuwynika
zsyntezytrzechpowyższychzagadnień.
Przezdługiczaswhistoriifunkcjieliptycznychuwagabyłaskupiona
naanalizieokreślonegotypucałek,działaniu,któremuAdrien-Marie
Legendrepoświęcałsięzgodnąpodziwuwytrwałościąprzezniemal
czterdzieścilatżycia:najprostszeztychcałekwynikałydokładniezob-
liczeńdługościelipsyidlategowswoichrozprawachLegendrewpro-
wadziłtermincałkieliptyczne.Alegdywroku1828Legendreopubli-
kowałswojąpotężnąksiążkęnatentemat,stałasięonanatychmiast
przestarzała,prześcigniętaprzeznoweodkryciadokonanewtymsa-
mymrokuprzezAbelaiJacobiego!MimowielulatbadańLegendrenie-
zaprzeczalniestraciłszansęnazrozumienierozległejnaturygeome-
trycznejcałekeliptycznych.
Punktzwrotnynastąpił,gdyobaj,NielsAbeliCarlJacobi,pojawilisię
nascenie.Ichwspółzawodnictwobyłoznaczoneścisłymiifascynujący-
mirytmami,aletakżekontrowersyjnymiaspektami,podobniejak
winnychwielkichwspółzawodnictwachmatematycznych,jaktezcza-
sówrenesansu,stawiająceNiccolòTartagliegowopozycjidoGirolamo
CardanolubwXVIIwiekuJakobaBernoulliegoprzeciwwłasnemubra-
tuJohannowialbowXVIIIwiekuIsaacaNewtonaprzeciwGottfiedowi
vonLeibnitzowi.PełnyraportzfascynującegowyścigumiędzyAbelem
aJacobimwymagałbyprzeprowadzeniaekscytującegohistoriograficz-
negośledztwacharakteryzującegosiędośćwyjątkowymmechanizmem
18
