Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
BOLTZMANN.GENIUSZNIEUPORZĄDKOWANIA
Mechanikastatystycznazmieniłatakżegruntownietradycyjnepojęcie
fizycznejwiedzyonaturze:mechanicznezachowaniemolekuł,które
poruszałysięmiliardamiwnajmniejszejporcjiwrażliwejmaterii,
niemogłybyćjużtraktowaneindywidualnie,atylkostatystycznie.
RÓŻNEWIZJEŚWIATA
Jestwięcogromnaróżnicamiędzyskaląmikroskopowąamakrosko-
pową:jeśliciałomakroskopowewydajesiębyćwstaniespoczynku,
mikroskopowosąwnimwstałymruchumiliardyatomówniewidzial-
nychludzkimokiem.Dałotopoczątekdychotomiimiędzywiedzą
intuicyjnąakoncepcyjną,dychotomii,którąniektórzywimięściśle
empirycznej,czylizjawiskowej,koncepcjigwałtownieodrzucali.Ernst
Machbyłjednymznajbardziejenergicznychzwolennikówczystozjawi-
skowegopodejściadofizyki:twardoodrzucałatomizmibojkotował
pracęBoltzmannawkażdymożliwysposóbiprzykażdejmożliwej
okazji.JednakwedługBoltzmannanaukaniemożesięograniczaćdo
prostejtranskrypcjidanych:niemarównania,którepotrafidokładnie
opisaćjakieśzdarzeniefizyczne,więczawszetrzebaidealizować,
abywyjśćpozadoświadczenie.Fakt,żejesttonieuniknione,wynika
zsamegoprocesunaszegomyślenia,któryskładasięzdodawaniacze-
gośdodoświadczeniaiformułowaniaobrazumyślowego.Fenomeno-
logianiepowinnawięctwierdzić,żeniemożnaprzekroczyćdoświad-
czenia,aprzeciwnie-powinnazachęcaćnasdorobieniategotakczęsto,
jaktomożliwe.
Stałyrozwójnaukipokazałwszystkiewady,któresąnieodłącznymele-
mentemprzekonania,żepodstawyfizykisąściślefenomenologiczne.
Odkrycienieciągłegocharakteruenergiiimasyelektronu,rozwójjesz-
czebardziejwyrafinowanychmodeliatomuirealizacjawlaboratoriach
fascynującychzjawisk,takichjakkondensacjaatomówwtemperaturach
34
