Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
7
chciałabymwskazaćnadwazasadniczelejtmotywywystępującewwiększości
znich,szczególniedoniosłedlazrozumieniatreścizawartychwtejksiążce.
Pierwszymznichjestzałożenieospołecznej,azarazemjednostkowejrela
tywnościczasu7,zgodniezktórymdoświadczanieczyUwartościowanie”czasu
jestzróżnicowanewzależnościodpołożeniaspołecznego,cechdemograficz-
nych,przynależnościdogrupspołecznych,stopniarozwojuspołeczeństwa
(instytucjispołecznych),atakżeuwarunkowańosobowościowych8.Mającna
uwadzetozróżnicowanie,zdajesię,że,mimocorazwiększegozasięguprzy-
spieszenia,ogłaszaniehegemoniijednejprędkościjestnieusprawiedliwione,
atymsamymnieuzasadnionewydajesiętwierdzenie,iżfenomenakceleracji
(analogiczniefenomenspowolnienia)dotyczywszystkichgrupspołecznych
wtakimsamymstopniu.Stądteżmoimcelemjestzgłębieniewtejksiążce
relacjiprzyspieszenie–spowolnienie,zeszczególnymwskazaniemnajejhe-
terogenicznycharakter,atakżeprzyjrzeniesiękażdemuczłonowitejrelacji
zosobna.Wzwiązkuzprzekonaniem,żejednostkiUtwórczoczyniączas”(do-
ingtime),sprawującczęściowąkontrolęnadtym,jakczasjestprzeznieodczu-
wany(Flaherty2003a,2003b),moimzamiaremjestponadtoukazanie,wjaki
sposóbbadaniprzedstawicielenurtuslowlifedoświadczająduréeswojegoży-
ciacodziennego,czylicotaknaprawdęznaczyhasłoUżyciewewłasnymryt-
mie”
.Wksiążcepodjętajestzatemrefleksjanadroląpodmiotowegosprawstwa
wcodziennejUgrzeoczas”
,acozatymidzie–wpisujesięonawlukę,októrej
wspominałMichaelG.Flaherty(2011),sygnalizując,żedotychczasowalite-
raturadotyczącatemporalnościkonsekwentniepomijasprawczośćjednostki,
podobniejakliteraturanatematpodmiotowejsprawczościzaniedbujekwestie
odnoszącesiędotemporalności.
rozproszony,cowyjaśniałobydominującąprzezlataostrożnośćwnazywaniusocjologią
czasusocjologicznychzainteresowańproblematykątemporalności.Jednakzkońcemlat80.
używanieokreśleniaUsocjologiaczasu”stałosiębardziejniżzasadne.Pojawiłysięniezależ-
nestowarzyszeniaakademickie,konferencjeorazczasopismanaukowepoświęconeanalizie
społecznychprzejawówtemporalności(m.in.w1988rokuoficjalnieukonstytuowałosię
stowarzyszenieMeInternationalAssociationforTimeUseResearch,aod1992rokuzaczęło
sięukazywaćczasopismoUTime&Society”).
7Zob.Gurvitch1990;Lipovetsky2005;Bergadaà2007;Halbwachs2008;Horolets2009.
8Zróżnicowaniewwartościowaniuczasupogłębiajeszczepluralizmtemporalności–wy-
różniasięmiędzyinnymiczaspolityczny(Tarkowska1996;Borowiec2013),czaspracy
(Bittman,Wajcman2000;Ulferts,Korunka,Kubicek2013),czaswolny(Mroczkowska2011;
Jarosz2016).
