Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Wprowadzenie
iodczuwania2.Dlategoteżczaszjednejstronyjawisięjakokategoriauniwer-
salna,którąmożemyposłużyćsięwbadaniachnadkulturą3,zdrugiejzaśjestto
kategorianadwyrazobszerna,ponieważobejmujemiędzyinnymiorientacje
temporalneczłonkówzbiorowości(Mead1980;Tarkowska1992;Laughland-
Booÿ,Newcombe,Skrbiš2017),określeniazwiązanezczasem(Ramos2006,
2007),różneelementyludzkichdziałań:odtempaisekwencjiprzezsynchro-
nizację,trwanie,rytmażdointensywności(Zerubavel1979,1981;Flaherty
2011;VanEerde,Beeftink,Rutte2016),czyteżsposobywykorzystaniaczasu
(Glorieuxiin.2010;Jarosz2016).Czasspełniaponadtoszeregfunkcjiorga-
nizacyjnych,integracyjnychikomunikacyjnych,wpisującsięwsystemobo-
wiązującychwspołeczeństwienormorazwartości(Tabboni2001;Durkheim
2010;Martineau2015).Manaturęsymboliczną,gdyżjestodzwierciedleniem
intersubiektywniedzielonejwiedzy,orazstrictespołeczną,bozapewniareali-
zacjęfunkcjonalnychwymogówżyciazbiorowego4.Czasstanowinieodzowny
elementzmianyspołecznej,aleteżnarzędziejejempirycznegoopisuwba-
daniachdynamikispołeczeństwa5.Tosygnalizuje,iżUistnienieczasujestdo-
stateczniedotkliwe,bypytaniaomożliwośćjegopoznaniatraciływażność”
(Michalak2015:49).
Nagrunciesocjologiiczasu6wyodrębniasięrozmaitespojrzeniana
problematykętemporalności(Bergmann1992;Adam1995;Ryan2005),ale
2Zob.Guriewicz1976;LeGof1980,2002;Hofstede2000;Gell2001;Aveni2001;Whorf
2002;Adam2010;Pomian2014.
3Zob.Pawluczuk1978;Pawełczyńska1986;Tarkowska1987,2005;Ritzer2003;Bauman
2004,2006;Baudrillard2006;Hałas2010.
4Zob.Schütz1971;Zerubavel1977,1985;Giddens2006a;vanLeeuwen2008;Elias2008,
2017.
5Zob.Sorokin,Merton1937;Sorokin1937,1943;Sztompka2005;Šubrt2014.
6PojęcieUsocjologiiczasu”zaczęłofunkcjonowaćwobiegusocjologicznymdopierood
ostatnichdwóch,trzechdekad,wciąguktórychzaobserwowanowzrostzainteresowania
problematykątemporalnościorazbardziejintensywnyrozwójbadańnadczasem.Wcze-
śniejdominacjafizycznegoczyfilozoficznegomyśleniaoczasieskutkowałarówniedługo-
trwałąniepopularnościąrefleksjinadczasemwśródsocjologów.JohnHassardwewstępie
doksiążkiMeSociologyofTime(1990)zaznaczał,żeażdolat70.XXwiekuklasyczne
rozważaniasocjologicznenatematczasuspołecznegoautorstwaEmile’aDurkheimaczy
RobertaK.MertonaiPitrimaSorokina,byłyrzadkorozwijaneprzezinnychbadaczy.
Wksiążcez1987rokupt.Czaswspołeczeństwie.Problemy,tradycje,kierunkibadańElż-
bietaTarkowska(1987:9)ubolewała,żesocjologicznydorobekprezentującyrozważania
nadzagadnieniamitemporalnymiUniefunkcjonujedostateczniewpraktycebadawczej,nie
wszedłdoobieguwiedzysocjologicznej,anawetniejestznany”
.Wdodatkujestonmocno
