Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławJ.Szymański
ruchnowatorstwapedagogicznego,alebyłonograniczonygłówniedosfery
dydaktycznej.Niebyłomożliwenaruszanienarzucanychszkolecelówkształ-
cenia,planówiprogramównauczania,rezygnowaniezprzyjętychdoużytku
szkolnegonapodstawiedecyzjiministrapodręcznikówszkolnych.Nienaru-
szalnebyłyustalonecentralnietreścikształcenia,atakżepodstawowezręby
organizacjipracyszkolnej,wtymzwłaszczasystemuklasowo-lekcyjnego,ostoi
tradycyjnejszkoły.Pozmianieustrojowej–zgodniezpostulatamiopozycjisoli-
darnościowej–początkowopojawiłosięzieloneświatłodlainnowacjipeda-
gogicznych.Autonomiaszkoły,prawodogestiidyrektoraszkoły,samorząd-
ność,wolnośćinicjatywnauczycielskich,zwiększenieprawuczniówirodziców
toczynniki,któremiałyprowadzićdoradykalnejprzebudowyszkolnictwa,
abymogłowywiązywaćsięzzadańwobecdemokratycznegospołeczeństwa.
Nauczycieleniebylijednakdotegoprzygotowani,gdyżwcześniejzostali
wykształceniwyłączniejakowykonawcydyrektywDpłynącychzgóry”,swego
rodzajutechnicyiinstrumentaliści,odktórychwymagasięjedyniesprawnego
wykonywaniarzemieślniczejroboty.Dlategoteższerokieotwarciemożliwości
tworzeniawłasnychprogramówautorskichuzyskałostosunkowosłabyrezo-
nans.Większośćnauczycielitęskniławięczaustalonymizgóryiarbitralnie
przyjętymiprogramamiipodręcznikami,cowięcej,zakonspektamilekcji,
któremożnabyprowadzićwedługustalonegoprzezinneosobyschematu.Jest
znamienne,żeówczesnyministeredukacjiHenrykSamsonowiczwudziela-
nychwywiadachmówił,żebędzieDporękachcałował”nauczycieli(awłaściwie
zewzględunafeminizacjękadrpedagogicznychnauczycielki),podejmujących
innowacje,nowerozwiązaniapedagogiczne.Jednakżepóźniejszelataprzy-
niosłyczęstezmianyrządów(iministrówedukacji).Niezmieniałasięjed-
naktendencjapolegającanastopniowymograniczaniusamorządnościszkół
ispołecznościlokalnejijednoczesnymzwiększaniuroliministraedukacjioraz
corazsilniejszejcentralizacjizarządzaniaoświatą(Śliwerski,2013,2015).
Unowocześnieniuszkółwzałożeniachmiałysłużyćwszystkiereformy
szkolne,któreprowadzonowPolscepoIIwojnieświatowej.Żadnaztych
reformniebyłajednakodpowiednioprzygotowana,niemiałaniezbędnych
podstawfinansowych,nieuzyskałaodpowiedniegopoparciaspołecznego.
Wżadnejztychreformnieudałosięosiągnąćzakładanychefektówtakże
dlatego,żeprzesłankiwprowadzanychzmianmiaływistocierzeczycharakter
ideologiczny,nieuwzględniaływiedzynaukowejistniejącejwkrajuinaświe-
cie.Wprawdziewokresie,gdynieskrywanydyktatideologiiprzestałbyćmoż-
liwy,stwarzanoinstytucjonalneformynaukowegopatronatunadprzebiegiem
reform,alestanowiłyonewistocierzeczyjedyniepotrzebnąpolitykomfasadę,
umożliwiałygrępozorówwrealnymsterowaniuzmianamiwoświacie.
30
