Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
cechywewnętrzne,tj.wiek,płeć,uzdolnieniaczyteżróżnegorodzajuupośledzenia
–pierwszeprzezzrównywanieludzi,drugiezaśprzezakceptacjęnierówności,
którewynikajązniezależnychodludzidecyzjiidziałańwzakresieprzekształ-
caniadochodówizasobówwużyteczność[Rosenbaum1999,s.317].Dlatego
formułujeonkluczowezałożenieetyczne,tj.aksjomatsłabejrówności(weak
equityaxiom),któryoznacza,żedochodypowinnybyćdzielonewtakisposób,
abyosobyzniższymiogólnymizdolnościami(capabilities)dogenerowania
dobrobytuuzyskiwaływyższedochodywstosunkudoosób,którecharakteryzują
sięwyższymimożliwościami.Zgodnieztązasadąpodziałuzrównaniedobro-
bytuludziwystępujezatemprzyniekoniecznieegalitarnympodzialedochodów
[Cameron20007s.1035].
Wwynikupodważeniainformacjioużytecznościjakopodstawowejkategorii
porównywaniadobrobytumiędzyludźmi,atakżesformułowaniaaksjomatusłabej
równościA.K.Senzerwałzwelferyzmemikonsekwencjalizmemjakogłównymi
zasadamiekonomiiwelferowskiej.Wykazałon,żeużytecznośćjestniewystar-
czającadoopisuiporównywaniadobrobytumiędzyludźmi,dlategonależyją
uzupełnićzindywidualizowanymizdolnościamiipotrzebami.Ztegowzględu
rozstrzygnięciaA.K.Senadoprowadziłydorozszerzeniaperspektywypoznawczej
dobrobytu,atakżejegoporównywaniamiędzyludźmiwwymiarzepozytywnym.
Obokefektówwpostacidochodównaznaczeniuzyskałyzatemzdolności.
Wartopodkreślić,żekrytykiiwpewnymsensiedetronizacjiaksjomatów
ekonomiiwelferowskiejA.K.Sendokonałprzyużyciumatematycznejanalizy.
Stosowałonwprawdziemetodędeskryptywną,alejegownioskowaniezawsze
byłopodporządkowanerozstrzygnięciomwynikającymzmatematycznejforma-
lizacji[Cameron2000].PraceA.K.Senawprowadziłyzatemkategoriędobro-
bytuijegopodziałuwobszarywcześniejumowniezarezerwowanedlainnych
dyscyplinnaukspołecznychprzyrównoczesnymwykorzystywaniuformalizacji
matematycznej,którątraktujesięjakowarunekpoprawnościmetodologicznej
ekonomicznychbadańsensustricto.
Możnapostawićtezę,żepraceA.K.Sena,zwłaszczawpłaszczyźniemetodo-
logicznej,byłyinspiracjądodalszegorozszerzeniaobszarudefiniowanianierów-
nościwwymiarzepozytywnym.Dotyczyłotogłówniepodkreśleniarówności/
nierównościszanswteoretyczno-metodologicznych,aostatniotakżeempirycz-
nychbadaniachwpisującychsięwegalitarianizmodpowiedzialności(responsi-
bilityegalitarianism).Kierunektychbadańwyrastazfilozoficznychrozstrzygnięć
R.Dworkina[1981ai1981b],R.Arnesona[1989]iG.A.Cohena[1989],które
następniezostałymatematyczniesformalizowane,awięcmetodologiczniezinte-
growanezekonomiąsensustrictoprzezJ.E.Roemera[1993,1998i2012].
Rolęszans(opportunity)wwyjaśnianiudobrobytuijegozróżnicowania
międzyludźmi(nierówności)wyprowadzonozespostrzeżenia,żeskutkiludzkich
