Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
utrwalasięjużwinnymimperium–Rosyjskim.Obecnie,jakstwierdzająDamirM.
IschakowiIskanderL.Izmajłow,„etnonimTatarzyjestogólnonarodowyiużywany
przezwszystkiegrupytworzącetatarskąwspólnotęetniczną–PowołżaiPrzyurala,
SyberiiZachodniej,Krymu,Budżaku(Rumunia)ihistorycznejLitwy.Wprzeszłości
wszystkieetnoterytorialnegrupyTatarówmiałyteżlokalneetnonimy...”[Исхаков,
Измайлов2000:8].
Jakorzecznicyteoriimongolsko-tatarskiejDamirM.IschakowiIskanderL.
Izmajłowuważają,żewZłotejOrdzieukształtowałasięnowawspólnotaetnopolityczna
napodłożuarystokracjiwojskowo-feudalnej,skłaniającejsiękuideologiipaństwowej,
którawykorzystywałazarównotradycyjnemity(tureckieimongolskie),jakteż
islamistyczneideeisymbolikę.WspólnotatawXIV-XVw.zakorzeniasięnapodstawie
dośćwieloznacznejsemantyki,któradajesięsprowadzićdokilkublokówznaczeniowych
[Исхаков,Измайлов2000:106-110;Измайлов1993:17-32].Ztychkilkubloków
wyodrębniająonidwa,sprowadzającesięostateczniedojednego.
Blokpierwszy:czynnikgenerującyetnos–państwo.Jednozokreśleńkraju
występujeteżjakookreśleniezamieszkującegogonarodu–państwoTatarów.Wtym
sensieużywajągoautorzyarabscy(„państwoTatarów”,„państwopółnocnychTatarów”),
kronikirosyjskieipodróżnicyeuropejscy.
Blokdrugi:bezpośrednioetnogennawarstwaspołeczna–arystokracjawoj-
skowo-feudalna,służącapaństwu„pióremimieczem”.Wtejwarstwiespołecznej
wypracowujesięspecjalnąstanowąkulturęrycerską,mającącharakternadetniczny,
powstająsymbolematerialneiduchowenadplemiennejjednościimperialnej.Ideologia
państwowawykorzystujezarównotradycyjne(tureckieimongolskiemitologemy),jak
teżideeisymbolikęislamistyczną.Taeksterytorialnawarstwaspołecznamiałaprawo
przemieszczaniasięzjednegochanatudodrugiego,miałasamonazwę„Tatarzy”,gdy
natomiast„czarna”ludnośćbyła„sprzężona”zkonkretnąpaństwowotwórczą„ziemią”
poprzezprzynależnośćdonależącychdojejskładu„jurt”(księstw)imiałateżinne
samonazwy.Następnie,bezoparciasięnakonkretnychdowodach,badaczetwierdzą:
„Możnapowiedzieć,żewgruncierzeczynieKipczacyasymilowaliMongołów,leczna
odwrót,Mongołowiepotrafili„rozpłynąćsię”wswoimpaństwieKipczaków,Bułgarów,
Madziarówiinnychnarodówiwdrożyćwichśrodowiskonowąetnopolityczną
samoświadomość”[Исхаков,Измайлов2000:97].
14
