Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Ziemiąipieniędzmi
książka.Współczesneodwołaniesiędodziewiętnastowiecznychrozwiązańdowodzi
zjednejstronytrwałościtamtychosiągnięć,skoromogąbyćprzywoływanewXXI
wiekuprzezBankŚwiatowyjakoprzykładdonaśladowania.Niestetydowodząró-
nieżpobieżnejznajomościzagadnienia.Autorzybowiemograniczajązakresustawy
dorolnictwa,podczasgdymiałaonawrównejmierzesłużyćitechnologii(ukrywa-
nejwtedypodnazwąmechanicarts)orazpodajązupełnienieprawdziweinformacje,
jakobyzgodniezustawąMorrillakażdykoledżotrzymał90000akrówziemi;wrze-
czywistościbyłatominimalnailośćziemi,jakąmógłbyotrzymaćpojedynczystan3.
TakaprezentowanaprzezBankŚwiatowydwoistośćujęciauznanieiignorancja
wjednymniejestniczymzaskakującym.Jedenznajwybitniejszychwspółczesnych
historykówamerykańskiegoszkolnictwawyższego,JohnR.Thelin,profesorbadań
edukacyjnychUniwersytetuKentucky,wielokrotniepodkreślał,żenawetwsamych
StanachZjednoczonychpanujeogromnyszacunekdlahistorycznychosiągnięćtam-
tejszychkoledżówiuniwersytetówprzyjednoczesnejsłabejznajomościrzeczywi-
stychrozmiarówtychsukcesów.Wprzypadkuinstytucjitakbardzopielęgnujących
tradycjejakwłaśnieuniwersytetyniemożnapomijaćhistorycznychdoświadczeń:
onenadalwpływająnasposobyichdziałaniaoraznaprowadzonąwStanachZjedno-
czonychpolitykęwobecszkolnictwawyższego4.
Nieulegawątpliwości,żesytuacjaamerykańskichuczelniwXXIwiekujestzu-
pełnieinnaniż150lattemu.Wynikatonietylkozprzemian,jakichdoświadcza-
łysamekoledżeiuniwersytety.Wniemniejszymstopniuprzyczyniłysiędotego
okolicznościzewnętrznewszystkoto,codzisiajmożnaokreślićmianempolityki
wobecszkolnictwawyższego.Wprzypadkupaństwafederacyjnego,jakimsąStany
ZjednoczoneAmeryki,tenzewnętrznyładakademickistanowiwypadkowądziałań
władzyfederalnej,stanowejorazlokalnej5.
Jednąznajwiększychzmianzachodzącychodkońcaubiegłegowiekujestrosną-
ceznaczenienansowegowsparciaorazuprawnieńkontrolnychwładzyfederalnej.
Wrokuakademickim2005/2006uczelniepubliczneotrzymałyodstronyfederacji
3Sh.Yusuf,K.Nabeshima(red.),HowUniversitiesPromoteEconomicGrowth,TheInternational
BankforReconstructionandDevelopment/TheWorldBank,Washington2007,s.3.
4J.R.Thelin,HigherEducationandthePublicTrough.AHistoricalPerspective[w:]E.P.St.John,
M.D.Parson(red.),PublicFundingofHigherEducation.ChangingContextsandNewRationales,Johns
HopkinsUniversityPress,Baltimore2004,s.21–25;idem,AHistoryofAmericanHigherEducation,
JohnsHopkinsUniversityPress,Baltimore2004,s.viii–xi;idem,RudolphRediscovered.AnIntroduc-
toryEssay[w:]F.Rudolph,TheAmericanCollege&University.AHistory,TheUniversityofGeorgia
Press,Athens1990,s.ix–xxiii.
5Zob.R.Rybkowski,Upadekstopnistopnieupadku.Problemyamerykańskiegoszkolnictwawyż-
szego,WydawnictwoWAM,Kraków2011,s.86–104.Wdostępnejwjęzykupolskimpublikacjiwyda-
nejprzezDyrekcjęGeneralnąds.EdukacjiiKulturyKomisjiEuropejskiejZarządzanieszkolnictwem
wyższymwEuropieprzetłumaczonoangielskitermingovernancejakozarządzanie.Wpolskiejtradycji
naukowejzarządzaniejestjednakterminemoodmiennymodcieniuznaczeniowymniżgovernance.Dla-
tego,takjakprzyjmujetoJerzyK.Thieme,wniniejszejpublikacjibędzieużywanyterminład”.Zob.
ZarządzanieszkolnictwemwyższymwEuropie.Strategie,struktury,nansowanieikadraakademicka,
FundacjaRozwojuSystemuEdukacji,Warszawa2009;HigherEducationGovernanceinEurope.Poli-
cies,Structures,FundingandAcademicStaff,Eurydice,Brussels2008;J.K.Thieme,Szkolnictwowyższe.
WyzwaniaXXIwieku.Polska,Europa,USA,DinSA,Warszawa2009,s.45–46.