Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Podatekjakofinansowapodstawadziałalnościpaństwa
1.1.Przesłankiistnieniapaństwa
SwegoczasuA.J.Nockwyraziłprzekonanie,żejednązprzyczyn,dlaktórychpań-
stwozostałostworzone,jestwyzyskekonomicznyobywateliistwierdził,że:nwszę-
dzie,gdziewyzyskekonomicznybyłzjakiejśracjiniepraktycznylubnieopłacalny,
państwonigdyniepowstało,rządistniał,leczpaństwonigdy”1.Poglądtakijestzbyt
skrajny,abymożnabyłogopodzielać.
Odnoszącsiędokwestiitakfundamentalnej,jakąjestzasadnośćistnieniapań-
stwa,stwierdzićnależy,iżwspółcześniejedynielibertarianie,itoniejednogłośnie,
negująpotrzebęfunkcjonowaniatejinstytucji.Jeżelizatemgeneralnieistniejezgoda
codozasadnościfunkcjonowaniapaństwa,todysputadotyczyzakresurealizowa-
nychprzezniecelówifunkcji.
Wliteraturzeprzedmiotuspotykamy—słuszne,jaksięwydaje—stwierdzenie,
iżnależyodróżnićcelerealizowaneprzezposzczególnepaństwalub,jakuważają
niektórzy,celewpaństwie2,odfunkcji,jakiemapaństworealizować.Funkcjete
mogąbyćtakkształtowane,iżsprzyjająosiąganiucelów,czylisąeunofunkcjonalne,
bądźteżdziałająniekorzystnienapreferowanecele,czylisądysfunkcjonalne3.
Wydajesię,żedlarozstrzygnięciakwestiicelówifunkcjipaństwanależałoby
najpierwnakreślićistotęsamejinstytucji,jakąjestpaństwo.Problematykatajest
jednakbardzoobszernaiujmowanawwieluaspektach:zarównowhistorycznym,
jakiprawnym,ekonomicznym,etycznym,finansowym,psychologicznym,poli-
tycznymiwwieluinnych.Podejmowanietychwszystkichwątkówznaczącoprze-
kraczałobyramytejksiążki.
1A.J.Nock,OurEnemytheState,LibertarianReviewFoundation,NewYork1989,s.12,za:T.Te-
luk,Libertarianizm.Krytyka,InstytutGlobalizacji,Gliwice2009,s.95.
2P.Winczorek,Naukaopaństwie,LIBER,Warszawa2005,s.136.
3Tamże,s.138.
