Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Systemopiekizdrowotnej–aspektyorganizacyjne
15
PoglądyHipokratesamiałyprzemożnywpływnaformowaniesięwielowymiarowegoujęcia
koncepcjizdrowiaiukształtowaniasięholistycznegomodeluzdrowia.Podstawąwnowym
rozumieniuzdrowiamożnauznaćwypowiedźHenry’egoE.Sigerista,którytwierdził,żenzdro-
wymmożebyćczłowiek,któryodznaczasięharmonijnymrozwojemfizycznymipsychicznym
idobrzeadaptujesiędootaczającegogośrodowiskaspołecznego.Całkowicierealizujeonswoje
zdolnościfizyczneiumysłowe,możedostosowywaćsiędozmianwotoczeniu,jeśliniewykra-
czająonepozagranicenormyiwnosiswójwkładwpomyślnośćspołeczeństwa,odpowiednio
doswoichmożliwościizdolności.Dlategozdrowienieoznaczabrakuchorób;tojestcośpozy-
tywnego,topełneradościiochotywypełnianieobowiązków,któreżycienakładanaczłowie-
ka”20.MyślH.E.Sigeristastałasiępodstawądosformułowaniapowszechniestosowanejdodziś
definicjizdrowiazawartejwprogramieŚwiatowejOrganizacjiZdrowia.
Holistycznepodejściedozdrowiaopierasięnazałożeniu,żeorganizmpacjentaiposzcze-
gólnesferyjegożyciastanowiąjednorodnącałość.Holistycznymodelzdrowiabierzepoduwa-
gępłaszczyzny:fizyczną(funkcjonowaniebiologiczneorganizmujakocałości),psychiczną
(funkcjonowaniepoznawczeiemocjonalne),społeczną(zdolnośćdoutrzymywaniaprawidło-
wychrelacjimiędzyludzkich)iduchową(związanązosobistymiprzekonaniami,wierzeniami
czypraktykamireligijnymi)21.
WkonstytucjiWHOzdrowiejestdefiniowanejakonstanzupełnejpomyślnościfizycznej,
psychicznejispołecznej,aniejedyniebrakchorobylubułomności”22.Wtakimujęciuproblemy
zdrowiapostrzeganesącałościowo,arównocześniewskazująnawieloaspektowepowiązania
zróżnorodnymiczynnikamideterminującymijegostan.
PomimowieluzastrzeżeńdotyczącychujęciazdrowiaprzezŚwiatowąOrganizację
Zdrowiaważnymaspektemjestuznanie,iżmiarązdrowiajestjakośćżyciaczłowiekawsfe-
rzeosobistejispołecznejjednostki,orazżepozwalauznaćzazdrowetakżeosoby,które
pomimoswychograniczeńfunkcjonalnychprowadząproduktywneisatysfakcjonująceje
życie23.JakpodkreślaW
.CezaryWłodarczyk,takujętezdrowieakcentujeistotnezalety.
Należądonichprzedewszystkim:
-
n[ł]przyjęciepozytywnegorozumieniazdrowia,którelogicznieprzestałobyćza-
leżneodpojęciachoroby;
-
potraktowaniesubiektywnegopoczuciastanuzdrowiajakorównoprawnego,
awniektórychinterpretacjach-nawetuprzywilejowanegokryteriumstanuzdrowia;
-
pozbawieniekryteriówprofesjonalnych(medycznych)rolijedynychkryteriówzdrowia;
-
wyraźnewpisaniepojęciazdrowiawszerokikontekstnormiwartościspołecznych”24.
20
Cyt.za:B.Woynarowska,Edukacjazdrowotna,Warszawa2013,s.18-19.
21
A.Ostrzyżek,J.T
.Marcinkowski,Biomedycznyversusholistycznymodelzdrowiaateoriaipraktykakliniczna,
nProblemyHigienyiEpidemiologii”2012,nr93(4).
22
TreśćdefinicjiwgoficjalnegotłumaczeniaKonstytucjiWHO,Dz.U.nr61,poz.477z1948r.Winnych
tłumaczeniachdefinicjatabrzmi:npojęciezdrowiaoznaczastanpełnego,dobregosamopoczuciafizycznego,
umysłowegoispołecznego,aniewyłączniebrakchorobylubniedomagania”
.
23
E.Kozłowska,AMarzec,P
.Kalinowski,U.Bojakowska,Koncepcjazdrowiaijegoochronywświetleliter-
aturyprzedmiotu=Healthconceptanditsprotectionsinthelightofsubjectliterature,nJournalofEducation,
HealthandSport”2016;nr6(9),http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.155048.http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/
johs/article/view/3883[dostęp:16lipca2020].
24
W.C.Włodarczyk,Politykazdrowotnawspołeczeństwiedemokratycznym,Łódź-Kraków-Warszawa1996,s.106.
