Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WincentySkrzetuskiosądachiprawiemiejskim…
21
Wartozauważyć,żewspółczesnebadanianadprawemmiejskimpotwier-
dzająniektórewątpliwościuczonegopijaracodopoczątkówprawachełmiń-
skiego.Prezentującźródłapoznaniaprawachełmińskiego,wskazywałonbo-
wiemnaniejasnościcodojegopoczątków,wspominającprzywilejezlat1233
i1251ipodającmiędzyinnymi,żepodsystemtennmianyiestwPrusachza
naydawnieszePrawo;alewinnymżadnychustawSądowychniemasz,które-
byosobnePrawoChełmińskieskładały,chybażeosobnymprawemnazwie-
my,iżprzywileytenkażesiętrzymaćPrawaMagdeburskiegowsądzeniu,
FlanderskiegowzględemSukcessyi,Feudalnegowzględemnadań,śląskiego
iFreiberskiegowzględemdobywaniakruszcówiniektórychprzypadków”20.
ZdaniemSkrzetuskiego,oróżnorodnościprawobcychstosowanychwdziel-
nicypruskiejświadczyprzywilejinkorporacyjnyz1454r.,potwierdzającyich
stosowaniepoprzystąpieniudoKorony,orazto,żekrólKazimierzJagielloń-
czykw1476r.zniósłiuchyliłstosowaniewPrusachwszystkichinnychpraw
nadanychziemiompruskimprzezKrzyżaków,zwyjątkiemprawaziemicheł-
mińskiej,którestawałosiępowszechnieobowiązującymsystememwcałych
polskichPrusach21.CytującpostanowieniaprzywilejuKazimierzaJagiellończy-
ka,podkreślając,żejegotreśćzdajesięwskazywaćnaistnienieZbioruPrawa
Chełmińskiego,pijarjednocześnieakcentował,żekrólZygmuntIwordynacji
księstwapruskiegoz1526r.wyznaczyłkomisjędozebrania,ułożeniaispisania
prawachełmińskiegonnigdziedotąd,przynajmniejwautentycznychpismach,
nieznayduiącegosię,niewątpiąc,żeuprzątnionezostanąwszystkiezamiesza-
niainieprzyzwoitości,gdyPrawotowydrukowanedopowszechneywiadomo-
ściprzyszedłszy,wstałymiiednostaynymuwszystkichzachowaniubędzie”22.
WdalszejczęściomawianiaźródełpoznaniaprawachełmińskiegoSkrze-
tuskipodkreślał,żechoćwielokrotniewydawanebyłyjegopoprawianeizmie-
nianezbiory,żadenznichnieuzyskałsankcjikrólewskiej.Komentowałto
zdużąznajomościątematu,międzyinnymicodokwestiiodnoszącychsiędo
poszukiwaniaprawawłaściwegodlarozsądzaniaposzczególnychspraw23.War-
20W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.113.Szczególniezob.K.Kamińska:
Prawochełmińskieł,s.24125;Eadem:SądownictwomiastaToruniadopołowyXVIIwie-
kunatleustrojusądówniektórychmiastNiemieciPolski.Warszawa1Poznań1Toruń1980,
s.46151.
21W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1131114.Por.K.Kamińska:Prawo
chełmińskieł,s.67;Z.Zdrójkowski:Korekturapruska1jejpowstanie,dziejeorazrola
whistoriipolskiejjurysdykcjiimyśliprawniczej(159811830).CPH1961,T.13,z.2,s.109
inast.
22W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1141115.Por.K.Kamińska:Prawo
chełmińskieł,s.64.
23W.Skrzetuski:Prawopolityczneł,T.2,s.1151117.Skrzetuskiwskazywałm.in.,że
nstądowamiędzyexemplarzaminietylkocodoporządku,aleczęstokroćicodoistotypraw
różnica,którawielezatrudniaćmusiSądZadwornywsprawachdoniegozappelacyiprzycho-
dzących.Wteybowiemnieiednostaynosci,gdyiednemiastatę,innedrugąkompilacyąprzyię-
