Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Punktwyjścia:konstruktywizmspołeczny
27
zmianyidentyfikacjinarodowejwogóle.Teostatniesąjednakdośćrzadkie,
ponieważwświadomościpotocznejidentyfikacjanarodowatraktowanajestjako
naturalnainiezmienna,przypisanajednostceraznazawszeprzezurodzenie45.
Pojęcientożsamośćnarodowa”jestrównieżczęstoodnoszonedozbiorowości,
choćwtymprzypadkutrudnojetraktowaćjakoprzydatnąkategorięanalityczną,
gdyżwymagałobytouznaniazbiorowościnarodowejzabytkolektywnywypo-
sażonywcośwrodzajunduszyzbiorowej”
.Pojęcietonależałobyraczejodnosić
dokonstruowanejspołeczniesamowiedzywiększościczłonkówtejzbiorowości
lubteżjejreprezentatywnychprzedstawicieli,czyliidentyfikacjipewnejliczby
jednostek.Iznów-wiedzatajestkonstruowanaspołecznie,zależnaodoko-
liczności,czasuimiejsca,jesttakżedyskutowanawewnątrzkażdejzbiorowo-
ści
46
.Ponieważjednakfunkcjespołecznewiększościtożsamościzbiorowych,
aszczególnietożsamościnarodowej,wymagająugruntowanegoprzekonania
oichnprawomocności”(awięcnnaturalności”),konstruowanycharaktertych
tożsamościiokolicznościichpowstaniasązazwyczajstarannieukrywane47.
Trzebajednakpamiętać,żepojęcientożsamośćnarodowa”
,odrzuconeprzed
chwiląjakokategoriaanalityczna,funkcjonujezpowodzeniemwświadomości
potocznej,ajednostkiuważającesiebiezaczłonkównaroduwierzązazwyczaj
wjegoponadjednostkowąrealnośćiwiaratawpływanaichpostępowanie.
Wobectegopewnadefinicjatożsamościnarodowejstanowinaogółelement
społeczniekonstruowanejsamowiedzyczłonkówzbiorowości48.
Sztuka:narodowailudowa
Zgodniezzałożeniamikonstruktywizmuwypadaprzyjąć,żerównieższtukajest
zjawiskiemspołecznymtworzonymwkonkretnychokolicznościachhistorycz-
nych.Nieistniejewięcnistotasztuki”
,awartościestetycznedziełasztukinie
sąwartościamiuniwersalnymianiautonomicznymi,leczzależąodspołecznie
ukształtowanychkompetencjiestetycznychodbiorcy.Wokresiemiędzywojennym
dominowałakoncepcjansztukidlasztuki”
,którapowstaławParyżuwdrugiejpo-
łowieXIXwiekuiktóragłosiłaprymatformydziełasztukinadjegofunkcjąoraz
przedstawienianadrzecząprzedstawianą.WedługPierre’aBourdieu,przyznawała
onaartystomizwiązanymznimikrytykomwyłączneprawodoustanawiania
45A.Kłoskowska,Kulturynarodoweukorzeni,op.cit.,s.104-111;J.Szacki,Otożsamości
(zwłaszczanarodowej),nKulturaiSpołeczeństwo”2004,nr3,s.37-39.
46Ch.Taylor,Źródławspółczesnejtożsamości,op.cit.,s.14-18;A.Kłoskowska,Kultury
narodoweukorzeni,op.cit.,s.97-102;J.Szacki,Otożsamościł,op.cit.,s.18-30;A.Szpociński,
Tożsamośćnarodował,op.cit.,s.7;Z.Bokszański,Tożsamościzbiorowe,op.cit.,s.64-68.
47J.Szacki,Otożsamościł,op.cit.,s.33-34;Z.Bokszański,Tożsamościzbiorowe,
op.cit.,s.51.
48J.Szacki,Otożsamościł,op.cit.,s.31-32,34-35.
