Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wzgórzepamięci
Polskaflliteraturaczwarta”niedoczekałasię,cozresztązrozumiałe,
biorącpoduwagęintensywnośćdoświadczaniaHolokaustuprzezŻy-
dówinie-Żydów,twórcynamiaręizraelskiejpisarkiBatszewyDagan,
autorkichybawszystkichmożliwychderywatówShoah76.Jakoocalała
zobozówzagłady,najpierwAuschwitz-Birkenau,potemKLRavens-
brück,awIzraelujakopsychologitwórczynimetodymówieniadzie-
ciomoZagładzie,zyskałaszczególneprawodokształtowaniapostpa-
mięcimłodegopokolenia.WPolscewydanotrzyjejksiążkidladzieci:
Czika,piesekwgetcie77,Gdybygwiazdymogłymówić78orazCowydarzyłosię
wczasieZagłady.Opowieśćrymowanadladzieci,którechcąwiedzieć.Dwie
pierwszestanowiąważną,bojedyną,propozycję—WydawnictwaMu-
zeumAuschwitz-Birkenau,skierowanądonajmłodszychodbiorców,
ichoćniezyskałyszerszejpopularnościwśródczytelników,sąbowiem
postrzeganejakoflprzylegające”nazasadzieświadectwadokonkretne-
gomiejscapamięci,tozpewnościąwpłynęłynasposobynarracjioZa-
gładziewtekstachpolskichtwórców.Trzeciawwymienionychksiążek
jestdebiutemautorkinarynkuksiążkidziecięcej.WIzraeluukazałasię
w1991roku,natomiastwPolscezostaławydanadwadzieścialatpóź-
niejprzezFilharmonięPodlaskąiEuropejskieCentrumSztukiwBia-
łymstoku.TawierszowanaopowieśćzinteresującymiilustracjamiOli
Cieślakzdajesięstanowićcredoautorki,decydującejsiępodjąćdialog
zdzieckiemnatematZagłady79.
określającympowieśćhistorycznąowojniejestliteraturafaktu.Możedlatego
wmonumentalnymopracowaniuautorstwaGertrudySkotnickiejpoświęconym
proziehistorycznejdladzieciimłodzieżyczytelniknieznajdzieinformacjinate-
mattekstówdotyczącychIIwojnyświatowej.Zob.G.Skotnicka:Barwyprzeszłości.
Opowieściachhistorycznychdladzieciimłodzieży1939—1989.Gdańsk2008.
76EdukacjaoZagładziepromowanaprzezYadVashemwJerozolimiezakłada
dośćwczesnąinicjacjęliteracką.Opowieścidlanajmłodszychulegająprzemiesz-
czeniu—sązwykleprzenoszonenazabawki,którestająsięfiguramiludzkich
losów.Lalkiczypluszowemisie,znanedzieciomzopowieści,możnapotemzo-
baczyćnawystawiedlanajmłodszych.Takizabiegmacharakterkonsolacyjny.Co
ważne,narracjeprzeznaczonedlanajmłodszychopatrzonesądobrzeprzygotowa-
nymkomentarzemmetodycznym,zakładającym,żeobecnośćdorosłegojestko-
niecznymwarunkiemdziecięcegospotkaniazopowieścią.Zob.I.Abramski:Three
DollsłWydajesię,żepodobnezałożeniatowarzyszyłyTomiemuUngererowi,któ-
rykorzystajączgenologiiZagłady,tworzyautobiografiępluszowegomisia,której
tłemjestwojnaiHolokaust.Por.T.Ungerer:Oto.Autobiografapluszowegomisia.
Przeł.M.Rusinek.Warszawa2011.
77B.Dagan:Czika,piesekwgetcie.Przeł.S.Raczyńska.Oświęcim2012.
78B.Dagan:Gdybygwiazdymogłymówić.Przeł.B.Dagan.Oświęcim2012.
79flKtozWas/chciałbywiedzieć,/czyduży,czymały,/cowczasieZagłady/na
świeciesiędziało?/Pragnęopowiedzieć/prawdziwewydarzenia,/żebyjeprzekazać
/następnympokoleniom”.B.Dagan:CowydarzyłosięwczasieZagłady.Opowieśćrymo-
