Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wzgórzepamięci
Spotkanieniejestzwiązanezpytaniemflkimjestem?”aniflkim
jesteś?”;spotkanienastępuje,gdystykamysięzpytaniemflgdzie
jesteś?”
,gdyodpowiadającfljestemtutaj”
,wkraczamywrelację
zInnym43.
Takiespotkaniewymagałobyzakażdymrazemuzgadnianiamiejsc,
zjakichdosiebieprzemawiamy.Wydajesię,żenatymwłaśniepole-
gafundamentalnezadanieedukacji,gdyżwprzeciwnymraziekontakt
zprzeszłościąbędzieskazanynapowtarzanietychsamychgestów.
Abyniecosprecyzowaćswestanowisko,powołamsięnaustalenia
ErnstavanAlphena,którywpowtarzaniudostrzegagroźbęodgrywa-
nia,anieprzepracowywaniaZagłady:
Wtensposóbtraumahistorycznaulegafetyszyzacji,cozkolei
wywołujedużąpodejrzliwośćwobecwszelkichpróbnarracyjnej
reprezentacji,[ł]któraniekiedyniemaldesakralizujewydarzenie
jakotakie.[ł]Zwolennicy[ł]puryzmuzwracająsięwstronęar-
chiwówwposzukiwaniutego,conajbardziejarchiwalne,awięc
wichwyobrażeniunajczystszejformyprzedstawienia,takie
jaklistaczytabela.Jednaktakastrategiapowtarzajedyniegest
oprawców,mistrzówbiurokratycznejczystości[ł].Należypozo-
staćświadomym,byniemnożyćpowtórzeń,alboteżpowtarzać
świadomie,bywprowadzićzmianę44.
Coważne,badacznamawiadoprzyjęciapostawyograniczonego
zaufaniawobecwiedzynatematZagłady.Zjegodoświadczeńwpracy
zestudentamiwynika,żesąonijużzmęczeniczymś,comożnaby
nazwaćetykietąholokaustowejedukacji,wytyczającąregułyinormy
zachowań45.DomagająsięinnegodoświadczaniapamięcioZagładzie,
43Trzebajednakprzyznać,żepraktykabywainna,trudnobowiemuniknąć
pułapekflfestiwaluodmienności”promującegoszybkieipowierzchownekontakty
zInnym.Prowadząonedołatwegozadowolenia,którewynikazmylnegoprze-
konania,żewszyscyjesteśmydosiebiepodobni.T.Szkudlarek:Postkolonializm
jakodyskurstożsamości:wstronęimplikacjidlapolskichdyskusjiedukacyjnych.W:Spory
oedukację.Dylematyikontrowersjewewspółczesnychpedagogikach.Red.Z.Kwieciński,
L.Witkowski.Warszawa1993,s.310.
44Afekt,traumairozumienie:sztukaponadgranicamiwyobraźni.ErnstvanAlpHen
wrozmowiezRomąSendykąiKatarzynąBojarską.flTekstyDrugie”2012,nr4,
s.210.
45Donajbardziejsformalizowanychflspotkań”zZagładądochodzi,cojest
zrozumiałe,wmiejscachpamięci.Zob.T.Kranz:Edukacjahistorycznawmiejscach
pamięci.Zarysproblematyki.Lublin2009;W.MeyerzuUptrup:Orolimuzeówutwo-
rzonychwmiejscachzbrodninazistowskichwdzisiejszejedukacjipolitycznej.W:Zbrodnie
nazizmuwświadomościiedukacjihistorycznejwPolsceiNiemczech.Red.T.Kranz.
Lublin1998.Namniejkonwencjonalneformynauczaniastawiająmuzea.
