Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wzgórzepamięci
Nieprzypadkowowięcpocząteknowegotysiącleciaobfitujewnie-
zwykleważną,jaksiępóźniejokaże,literaturęoZagładzie.Wjejdys-
kurswłączająsięocaleni,przedstawicielefldrugiego”ifltrzeciegopoko-
lenia”orazhistorycy,cozpewnościąprzekładasięnapopularnośćtego
zagadnienia,atakżenaróżnorodnośćjegoliterackichreprezentacji:
Wroku2000naosiemnominowanych[doLiterackiejNagrody
NIKE—M.W.D.]utworówprozatorskichażtrzydotykająproble-
mówhistoriipolsko-żydowskiej:OsmaleniIritAmiel(1999),Tworki
MarkaBieńczykawyróżnionejużPaszportemflPolityki”zarok
1999orazSzkołabezbożnikówWilhelmaDichtera(1999).Wroku2001
jestpodobnie—nadwadzieścianominowanychutworów(prozy,
poezjiieseistyki)ażpięć,wydanychrokwcześniej,porusza—
wróżnymstopniu—tematykęShoahlubżydowską:SąsiedziJana
TomaszaGrossa,MemorbuchHenrykaGrynberga,ZAuszwicudo
BelsenMarianaPankowskiego,UproguZagładyTomaszaSzaroty
orazZmierzchyiporankiPiotraSzewca.[ł]Wwyjątkowoobfitym
wbiografieiautobiografieroku2002naliścienominowanych
znalazłysięWspomnieniawojenneKarolinyLanckorońskiej(2002),
[ł]PostaćzcieniemBożenyUmińskiej(2001)[ł],Nożykprofesora
(2001)—tomikwierszyTadeuszaRóżewicza[ł],wreszcieWogro-
dziepamięciJoannyOlczak-Ronikier[ł]31.
Prawdopodobniewymienioneopowieściwpisująsięwramypamię-
ciodzyskanej32,októrejwyczerpującopiszeMichaelC.Steinlauf,ata
zkoleibudujepamięćkulturową33.LiteraturadotyczącaHolokaustu
jestbowiemzjednejstronyoryginalnymwytworemkolejnejgenera-
cji,natomiastzdrugiej—wyrastazdoświadczeńpostpamięci,której
kształtprzekazałopokolenierodziców.Wtakimukładzieodniesienia
doprzeszłościsągwarancjąkulturowejciągłości,choćproponowane
modyfikacjeutwierdzająwprzekonaniuowyjątkowościpokolenia,
którejewprowadza.Zatempamięćkulturowajestrodzajempamięci
31B.Krupa:Lata2000—2003—próbasyntezy.W:Idem:OpowiedziećZagładę.Pol-
skaprozaihistoriografawobecHolokaustu(1987—2003).Kraków2013,s.364.
32Zob.M.C.Steinlauf:Pamięćnieprzyswojona.PolskapamięćZagłady.Przeł.
A.Tomaszewska.Warszawa2001.Badaczzewzględunawydarzeniahistoryczne
dokonujeperiodyzacjipolskiejpamięci.Wyróżniawniejnastępująceetapy:Polacy
iŻydziwczasieZagłady,pamięćporaniona,pamięćstłumiona,pamięćwyparta,
pamięćzrekonstruowanaipamięćodzyskana(ostatniprzedziałczasowy,obejmu-
jącyprzedział1989—1995,opatrzonoznakiemzapytania).
33Zob.A.Assmann:Przestrzeniepamięci.Formyiprzemianypamięcikulturowej.
Przeł.P.Przybyła.W:Pamięćzbiorowaikulturowa.Współczesnaperspektywaniemiecka.
Red.M.Saryusz-Wolska.Kraków2009,s.101—142.
