Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
HassanA.Jamsheer
Etapyżyciategomyśliciela,ujmującjewskrócie,to:lata1801–1817,
awięcnarodziny,dorastanie,rozpoczęcieedukacjiinaukireligijnej;
następnieokreslat1817–1822,kiedybyłstudentemreligijnegouniwersy-
tetual-Azhar,należącymdogronawyróżniającychsięstudentów,cenio-
nychprzezszejchów(duchownychwykładowców)tejuczelni.Toteż,przez
kolejnedwalata(1822–1824)Rifa’aprowadziłwal-Azharwykłady,przy-
ciągająceprzychylnąuwagęzarównoduchowieństwajakiwładz.Wlatach
1824–1826mianowanogojużimamemwwojskuegipskim.Następnie,przez
pięćlat(1826–1831),at-Tahtawijakoduchownytowarzyszyłegipskiejmisji
stypendystówwParyżu,gdzieprzewodziłpodczasmodłów,recytowałKoran
iudzielałimradwsprawachreligijnych.
PopowrociezFrancjiprzezjakiśczaspracowałjakotłumaczwnowo
powołanychspecjalistycznychszkołach,aw1836r.zostałdyrektorem
SzkołyJęzyków(Madrasatal-Alsun).Równocześniedziałałwcharakterze
inspektora,członkarozmaitychkomisjiedukacyjnychiredaktoraoficjalnej
gazetyAl-Waqa)ial-Misrijja.Przekształciłjązgazetyturecko-arabskiej,tłu-
maczonejraczejnienajlepiejnajęzykarabski,wpoważnyarabsko-turecki
organprasowy–tzn.tłumaczonynajęzykturecki.Od1841r.,dokierowa-
nejprzezeńszkołyprzyłączonobiuroprzekładówzkilkomazatrudnionymi
tłumaczami,działającymipodjegonadzorem.Własnymwysiłkiemat-Tah-
tawidokonałprzekładuokołodwudziestudziełzzakresugeografii,historii
inaukmilitarnych.
At-TahtawibyłpierwszymHarabskimokiem”,któryzwnikliwościąiHgłę-
bokąświadomością,orazzpozycjiżyczliwejkrytyki,obserwowałnowo-
żytnącywilizacjęzachodnią,reprezentowanąprzezcywilizacjęFrancuzów”2.
JużwswoichimpresjachparyskichKitabtachlisal-ibrizfitalchisPariz,au,
Ad-Diwanan-nafisbi-iwanParis3(Księgarafinacjizłotazzarysowegoopisu
Paryża,lub,CennydywanzpobytuwParyżu),at-Tahtawizajmujesięwieloma
aspektamisystemupolitycznegoFrancji–wtym,zakresemprawobywa-
telskich.ChwaliteżwładcęegipskiegoMuhammadaAliegozaodnowie-
niekontaktówzobcymipaństwami,poszkodliwymdladobraogólnego
irozwojukrajuokresieizolacji4.Kryteriumrozwoju,aniereligijności,zaj-
2
Al-A)amalal-kamilali-Rifa)aRafi)at-Tahtawi(DzieławszystkieRifa)aRafi)at-Tahtawiego),
wstępiopracowanie:M.Amara,t.I,Bejrut1973,s.93.
3
Al-A)amalal-kamilali-Rifa)aRafi)at-Tahtawi,dz.cyt.,t.II,s.7–249.
4
Manahidżal-albabal-{asrijjafimabahidżal-adabal-misrijja,[w:]Al-A)amalal-kamila
li-Rifa)aRafi)at-Tahtawi,t.I,dz.cyt.,s.479in.
