Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
psychicznegoprocesu,którychwarunkimożnaustalić.Człowiek,którynaogół
mówinormalnie,możesiępomylić,jeżeli1)jestnieconiedysponowanyizmęczo-
ny;2)jestpodniecony;3)innesprawyzbytmocnogopochłaniają.Nietrudnoto
udowodnić.Istotnie,zprzejęzyczeniamimamyprzeważniedoczynienia,gdy
jesteśmyzmęczenialbomamybólgłowyczymigrenę.Wtychokolicznościach
zapominasięłatwoimion.
Dlaniektórychosóbtozapominaniejestzapowiedziązbliżaniasięmigreny.
Równieżwpodnieceniuprzestawiamyczęstosłowaiprzedmioty,azapominanie
wykonaniazamiaruorazcałamasainnychniezamierzonychczynnościwystępuje
zeszczególnąjaskrawością,gdysięjestroztargnionym,toznaczy,gdyuwagajest
skoncentrowananaczymśinnym.Znanymprzykłademtakiegoroztargnieniajest
ówprofesorzFliegendeBlätter,któryzostawiaparasolibierzecudzykapelusz,
ponieważmyśliozagadnieniachswejnajbliższejksiążki.Przykładynato,jak
możnazapomniećozamiarach,któresiępowzięło,oobietnicach,któresię
uczyniło,botymczasemprzeżyłosięcoś,coczłowiekamocnopochłaniało,znają
wszyscyzwłasnegodoświadczenia.
Brzmitozupełniezrozumialei,zdajesię,nienapotykaprotestów.Niejestto
możebardzointeresujące,wkażdymrazienietak,jakeśmyoczekiwali.Przypat-
rzmysięjednakbliżejtemuwyjaśnieniuczynnościpomyłkowych.Warunki,
wktórychzjawiskatepowstają,niesąjednolite.Niedyspozycjeinienormalny
obiegkrwidająfizjologiczneuzasadnienieodchyleńwnormalnymfunkcjonowa-
niu;podniecenie,zmęczenie,odwrócenieuwagi–tomomentyinnegorodzaju,
którenazwaćmożnapsychofizjologicznymi.Łatwojeprzenieśćwdziedzinęteorii.
Zarównoprzezzmęczenie,jakprzezodwrócenieuwagi,możerównieżprzez
ogólnepodniecenie,powstajepewnerozproszenieuwagi,któregoskutkiemjest
zbytmałepoświęceniejejdanejfunkcji.Funkcjatamożebyćlekkozakłóconalub
niedokładniewykonana.Lekkaniedyspozycja,zmianyobiegukrwiwośrodkach
nerwowychmogąmiećtensamskutek,mogąwtensamsposóbwpływaćna
rozproszenieuwagi.Wewszystkichtychwypadkachmielibyśmywięcdoczynienia
zzakłóceniamiuwagibądźzprzyczynorganicznych,bądźzpsychicznych.
Wydajesię,żedlazainteresowańpsychoanalitycznychniewieleztegowynika.
Mogłabypowstaćpotrzebazaniechaniategotematu.Gdyjednakspojrzymy
dokładniej,niewszystkotuokazujesięzgodnezteoriąwyjaśniającączynności
pomyłkoweprocesamiuwagialboprzynajmniejniewszystkosięzniejwywodzi.
Doświadczenieuczynas,żetakiepomyłki,takiezapominaniazdarzająsię
równieżuosób,któreniesąaniprzemęczone,aniroztargnione,anipodniecone,
leczpodkażdymwzględemznajdująsięwstanienormalnym,chybaże
chcielibyśmyexpostprzypisywaćimpodniecenie,doktóregosięnieprzyznają,
właśnienapodstawieichbłędnychodruchów.Trudnorównieżuważaćza
24
