Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17IJęzykispecjalistyczne
-profesjonalizmy(żargonizmyzawodowe)-nieformalne,potoczneod-
powiednikiterminów.Stanowiąoneswegorodzajusynonimyterminów
isąużywanewnieformalnejkomunikacjiprzedstawicielidanegozawo-
du.Obszarichwystępowaniaograniczasięzazwyczajdowypowiedzi
ustnych.Jeśliterminjestspecjalnymznakiemwsystemieterminologicz-
nym,któryjestużytywceluokreśleniaspecjalnegopojęcia,toprofesjo-
nalizmzawszejestsynonimemstworzonymspecjalniepoto,byzastąpić
termin.Podstawowącechątejwarstwysłownictwaspecjalistycznegojest
„półoficjalny”status,pozbawionyzabarwienianaukowegoorazmoż-
liwośćzabarwieniastylistycznego,wodróżnieniuodterminów,które
niewyrażająekspresji.Wodróżnieniuodterminów,któresąwyrazami
konwencjonalnymi,słownictwofachowejestnierozerwalniezwiązane
zesłownictwemogólnonarodowym(tj.językiemnaturalnym).Dziejesię
taknietylkodlatego,żesłownictwofachowe,pozostającsłownictwem
naturalnym,matakisamrodowód,jaksłownictwoogólne,leczprzede
wszystkimdlatego,żesłownictwokonwencjonalne,którepodtymwzglę-
demjestprzeciwstawianeogólnemu,powstajenabazietegosłownictwa
iwedługzasad,którymionosięrządzi(Mazurkiewicz-Sułkowska2014).
Terminamibardzoczęstozostająsłowazjęzykaogólnego.Zjawiskotakie
nazywamyterminologizacją.Drogasłowaodwyrazuzjęzykaogólnegodo
jednostkiterminologicznejwyglądanastępująco:wyrazzjęzykaogólnego
-pretermin-quasi-termin-termin.Pretermin-wstępnafiksacjapojęcia
zzakresudanejdziedziny;quasi-termin-jednostkaterminologiczna,któ-
rejzadaniepoleganaposzukiwaniuoptymalnejdefinicjiobiektuwramach
konkretnegoleksykonuterminologicznego,wceluosiągnięciajednoznacz-
nościwgranicachtegożleksykonu;termin-konwencjonalnajednostka
odpowiadającaoptymalnejdefinicjipojęciazzakresuokreślonegoobszaru
wiedzyijednoznacznawobrębiekonkretnegoleksykonuterminologiczne-
go(Mazurkiewicz-Sułkowska2014).Możedochodzićrównieżdoprzeciw-
negozjawiska,kiedyterminspecjalistycznyprzechodzidojęzykaogólnego,
wktórymzaczynafunkcjonowaćjakowyraznacechowany,częstowielo-
znaczny.Takiezjawiskonazywamydeterminologizacją,czylinabyciem
przezterminyznaczeńpotocznych,np.orbitować‘poruszaćsiępoalkoholu)
(Lukszyn,Zmarzer2006).
Językispecjalistyczneobfitująwzapożyczenia(por.Lukszyn2002;Gaj-
da2010).Wzależnościoddziedzinyjęzykzawodowysięgapoterminologię
