Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zatem,mówiącoporządku(lubnieporządku)wciałachstałychmożemy
miećnamyślinietylkouporządkowanie(nieuporządkowanie)atomów,ale
takżeuporządkowanie(nieuporządkowanie)elementarnychdipolielektrycz-
nychbądźmagnetycznych,któremogąwystępowaćwtychciałach.Zarówno
uporządkowaniemomentówelektrycznych,jakimagnetycznychniemusibyć
konsekwencjąsymetriitranslacyjnejwystępującejwkrystalicznychciałach
stałych.
Zewzględunawłaściwościoptyczne,ciałastałeróżniąsię:barwą,połys-
kiem,współczynnikiemzałamaniaświatłaorazzdolnościądoluminescencji
iabsorpcjiświatła.Ciałaamorficzneorazkryształyostrukturzeregularnej
(kubicznej)wykazują,dladanejdługościfaliświetlnej,tylkojedenwspół-
czynnikzałamania(tzn.światłoookreślonejdługościfalirozchodzisię
wnichztąsamąprędkościąwewszystkichkierunkach).Natomiastwkrysz-
tałachwykazującychwyróżnionąośsymetrii(lubosiesymetrii),promień
świetlny,wykazującyskładowąprostopadłądotejosi,rozszczepiasięnadwa
promienie(zwyczajnyinadzwyczajny),którerozchodząsięwróżnychkierun-
kachzróżnymiprędkościami.Kryształytenazywamydwójłomnymi,
aprzykłademjestprzezroczystaodmianakalcytuCaCO
3,zwanaszpatem
islandzkim.
Nazakończeniewartojeszczewspomniećociekłychkryształach,któresą
przykłademstanumezomorficznego,czylistanupośredniegomiędzykryszta-
łemacieczą.Zewzględunaanizotropięniektórychwłaściwościoptycznych
ielektromagnetycznych,ciekłekryształyprzypominająklasycznekryształy.
Jednakżezewzględunamałąlepkośćiłatwośćdeformacji,ciekłekryształy
sązbliżonedocieczy(stądichinnanazwa
cieczemezomorficzne).Wtem-
peraturachdostatecznieniskichciekłekryształysąrzeczywistymikryształami,
leczwtemperaturzepokojowejsątociałabezpostaciowe.
1.2.METODYOTRZYMYWANIACIAŁSTAŁYCH
Wpodrozdz.1.1przedstawiliśmymodelowepowstawanieciałastałego,zaczy-
nającesięodskropleniagazu,akończącesięnazestaleniucieczy.Ciałastałe
możnajednakotrzymaćzpominięciemetapucieczy,czylibezpośrednioze
stanugazowego.Możliwejesttakżeotrzymanieciałastałegozinnejfazy
stałej,oinnejbudowiewewnętrznej.Wdalszymtekścieopiszemywskrócie
metodyotrzymywaniastałychciałkrystalicznychiamorficznych.Będąto
syntetyczneciałastałe,anieciałapochodzenianaturalnego,takiejaknp.
minerały,którepowstawaływtrakcieprocesówgeologicznych.
Technikotrzymywaniadużychpojedynczychkryształów,tzw.monokryszta-
łów,jestbardzowiele.Niemożemysiętymzagadnieniemzajmowaćzbyt
dokładnie,gdyżjesttodomenatechnologiiciałastałego(choćwniektórych
13
