Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Biorącpoduwagęwłaściwościelektryczneciałstałych,dzielimyjena:
dielektryki,półprzewodniki,przewodnikioraznadprzewodniki(por.pod-
rozdz.3.14i4.9).Wśróddielektrykówosobnegrupymateriałówstanowią:
ferroelektryki,elektrety,piezoelektrykiorazpiroelektryki.
Ferroelektrykitociałastałe,wktórychmożnawyodrębnićobszaryzwane
domenamiferroelektrycznymi,wewnątrzktórychwystępujesztywno-równoleg-
łeuporządkowaniemolekularnychdipolielektrycznych.Przykłademjest
kryształBaTiO
3.
Elektretytociałastałe,któresąmakroskopowymidipolamielektrycznymi.
Sąoneodpowiednikamimagnesówstałychwodniesieniudopolaelektryczne-
go.Przykłademjestwoskpszczeli.
Piezoelektrykitokryształy,którychprzeciwległepowierzchnieładująsię
elektrycznie(różnoimiennie)podwpływemściskanialubrozciąganiakryształu
wkierunkuprostopadłymdotychpowierzchni.Przykłademjestkwarc(SiO
2).
Piroelektrykisąkryształami,któreładująsięelektryczniepodwpływem
zmianytemperatury.Naprzeciwległychpowierzchniachtychkryształów,prosto-
padłychdoichosisymetrii,pojawiająsięróżnoimienneładunkielektryczne.
Przykłademjestminerałzwanyturmalinem.Niektóredielektryki,będącizola-
toramielektronowymi,wykazująjonoweprzewodnictwoelektryczne(por.
podrozdz.4.9).
Biorącpoduwagęwłaściwościmagnetyczne,ciałstałychdzielimyjena:dia-
magnetyki,paramagnetykiimagnetyki.Wymienioneciałaróżniąsiępodatnością
magnetycznąiwróżnysposóbreagująnazewnętrznepolemagnetyczne.
Diamagnetyki(np.Bi,Cu,Ag)sąsłaboodpychaneprzezmagnes.
Paramagnetyki(np.Be,kryształyzawierającejonymetaliprzejściowych,
np.Fe,Cr)sąsłaboprzyciąganeprzezmagnes.
Magnetykiwykazujądużąpodatnośćmagnetyczną.Wśródmateriałówtych
wyróżniamy:ferromagnetyki,antyferromagnetykiorazferrimagnetyki.
Wferromagnetykach,podobniejakwferroelektrykach,istniejąobszary
zwanedomenamiferromagnetycznymi,wktórychwystępujątzw.siłysprzęże-
niawymiennego,sprzęgającezesobąatomowedipolemagnetycznewsposób
sztywno-równoległy.Przykładamiferromagnetykówsą:Fe,Co,NiorazGd.
Wantyferromagnetykach(np.MnO,FeO)stwierdzasięsztywno-antyrówno-
ległeuporządkowanieatomowychdipolimagnetycznych.Mimotego,materiały
tewykazująpewienniewielkiwypadkowymomentmagnetyczny.
Wferrimagnetykach(np.ferrytyFeO.Fe
2O
3)zachodząefektypośrednie
międzyferromagnetyzmemiantyferromagnetyzmem.
Okazujesię,żeuporządkowaniemagnetyczneniemusibyćkoniecznie
związanezestrukturąkrystaliczną.Stwierdzonoże,ferro-,antyferro-,iferri-
magnetyzmmożewystępowaćtakżewciałachamorficznych.Ciekawąodmia-
nąmagnetykówsąszkłaspinowe,tzn.odpowiedniodomieszkowane(np.Fe,
Co,Gd)ciałakrystaliczne,wktórychobserwujesiębliskozasięgoweuporząd-
kowanieatomowychmomentówmagnetycznychprzybrakuuporządkowania
dalekozasięgowego,typowegodlawcześniejwymienionychmagnetyków.
12
