Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Sektorusługjakoobszarbadańekonomii
33
czynnościaminieprzynoszącymidochodu.SmithowskipunktwidzeniaprzyjąłE.Taylor
twierdząc,żeusługiniesąprzedmiotemgospodarowania,atymsamymcelembadań
ekonomicznych
52
.Poglądtenniewytrzymałpróbyczasu,oczymświadcząpoglądyinnych
polskichizachodnichekonomistów.
WPolscepowojennejw1947rokujakopierwszyproblematykęznaczeniasektora
usługwgospodarcepodjąłW.Krzyżanowski.Jegozdaniem:,,Dobra,odrywająsię
zazwyczajodwarsztatupracyiproducenta,przybierającformętowaru.Usługiodwrot-
nie,niemająpostacimaterialnej.Istotaichpoleganawytworzeniupracy,wydatkowaniu
pewnejilościpracy,wywołaniupewnegoefektu,zaspokajającegopotrzebęspożywcy’’
53
.
Autoruważał,żeusługi,pomimocharakteruniematerialnego,sąrówniepożądane,jak
dobramaterialne.ZbliżonądefinicjęusługwprowadziłF.Wiśniewski.Wedługniego
,,Usługistanowiączynnościwytwarzającewartościużytkowe,któresłużądozaspokoje-
niapotrzebludzkichwsposóbbezpośrednilubpośredni,lecznieznajdująodzwiercied-
leniawwytwarzaniunowychdóbrmaterialnych.Brakwpływutejdziałalnościna
powstawanienowychprzedmiotówwynikazrozgraniczeniausługodprodukcji,anie
zpogłębionejkooperacjiwprocesieprodukcjimaterialnej’’
54
.Poglądtenniejestsłuszny,
jeśliuwzględnimyistnieniewieluprzykładówusług,którewsposóbpośrednilub
bezpośredniwpływająnaprodukcjędóbrmaterialnych.
OdmiennądefinicjęstworzyłC.Niewadzi.Wedługniego,,Usługaminazywamy
świadczeniespołecznieużytecznychczynności,niezwiązanebezpośredniozwytwarza-
niemproduktówprzezjednostkitrudniącesiętymzawodowoorazprzedsiębiorstwa
iinstytucjespecjalniedotegopowołanenazasadziespołecznegopodziałupracy’’
55
.
Autorzakładazatem,żewramachspołecznegopodziałupracywyodrębniasięjednostki
gospodarcze,którychcelemjestświadczeniespołecznieużytecznychczynności,anie
wytwarzaniedóbrmaterialnych.
ZkoleiZ.Dmowskiuważa,że,,...pracęusługowąmożnaokreślićjakodziałalność
wceluzaspokojeniaokreślonychpotrzeb.Działalnośćta,choćniezawszejest
ucieleśnionawdobrachmaterialnych,jestjednakistotnymskładnikiemtychdóbr’’
56
.
Jeszczeinnądefinicjęusług,najbardziejskomplikowaną,sformułowałT.Kotar-
biński,abrzmionanastępująco:,,UsługądlapodmiotuYzewzględunaokreślo-
nąjegopotrzebęjestczynnośćpodmiotuXwypełniającaodcinekczasuT,zawsze
itylkojeżelijestonawykonanaprzezpodmiotXwceluzadośćuczynieniatejpotrzebie
podmiotuYprzezzmianęwtworzywiezamierzoną,wypełniającątenżeodcinekczasu
T’’
57
.TrudnosięzgodzićzzawiłąinterpretacjąT.Kotarbińskiego.Wystarczymianowicie
zastąpićsłowousługawdefinicjisłowemprodukcja,aotrzymamyrównieprawdziwe
stwierdzenie.Pozostajewięcpytanie,costanowiwyróżnikusługi?Nieotrzymujemy
takiejodpowiedziodT.Kotarbińskiego,którysamstwierdza,żezuwaginato,iżusługi
52
E.Taylor,Wstępdoekonomiki,wyd.2,SpółdzielniaWydawnicza,,Żeglarz’’,Gdynia1947,s.266.
53
W.Krzyżanowski,Teoriaprodukcjiusług,,,Ekonomista’’1947,kwartałIII/IV,s.2.
54
F.Wiśniewski,Pojęcieipodziałusług,
,,RuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjologiczny’’1965,
nr2,s.4.
55
C.Niewadzi,Usługiwgospodarcenarodowej,PWN,Warszawa1975,s.21.
56
Z.Dmowski,Usługiwobrotachzagranicznych,PWE,Warszawa1977,s.13.
57
T.Kotarbiński,Traktatodobrejrobocie,Ossolineum,Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk1973.
