Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
1.Usługiwteoriiekonomii
mogąstanowićwieleróżnorodnychdziałań,trudnojestująćjewjednejanalitycznej
definicji.
Najczęściejspotykanawpolskiejliteraturzeekonomicznejdefinicjausług,sfor-
mułowanaprzezO.Langego,brzmi:,,Wszelkieczynnościzwiązanebezpośredniolub
pośrednio(np.przypodzialeproduktów)zzaspokajaniempotrzebludzkich,alenie
służącebezpośredniodowytwarzaniaprzedmiotów,nazywamyusługami’’
58
.Zatem
upraszczającmożnaprzyjąć,żeusługitowszystkoto,cosłużyzaspokajaniupotrzeb
ludzkich,aniejestprodukcją.C.Bywalecuważa,żewszystkiekolejnedefinicje,które
pojawiłysięwciąguostatnichponad40lat:,,...niclubniewielewnosząwsensie
merytorycznym,adodatkowokomplikujązagadnienie’’
59
.Niemożnasięjednakzgodzić
ztymstwierdzeniem,gdyżnowepropozycje,jakrównieżwszelkiepróbysystematyzacji
czyteżmerytorycznejkrytykidotychczasowychokreśleń,mogą,wprzekonaniuautorów
niniejszejpracy,doprowadzićdowypracowaniawprzyszłościpowszechnieobowiązują-
cej(przynajmniejwPolsce)terminologii
60
.
Zpodanychdotychczasdefinicjiusługiwynika,iżjestonanajczęściejtraktowana
jakoczynność,zdarzenie,proces.Rzadkonatomiastmówisięoefektachczynności
usługowych.ZwróciłnanieuwagęK.Polarczyk,którystwierdził:,,Usługajestpracą
wytwórczą,którejefektemjestwartośćużytkowaodtworzonalubnadanaistniejącemu
iukształtowanemujużwcześniejobiektowi(produktowimaterialnemu,informacji,
osobielubgrupiespołecznej)’’
61
.Błędemtejdefinicjiwydajesiębyćjednakzałożenie,że
pracausługowaskierowanajestnajużistniejącyobiekt,cojednocześnieczynijąpracą
wytwórczą,anietwórczą.Przykłademmożebyćbowiemstworzenienowejstrategii
marketingowejprzedsiębiorstwa—jesttoprzecieżusługa,aniemieścisięjednak
wramachpodanejdefinicji.
Ch.Gronroosnazywausługi,,...działalnościąlubzbioremdziałalnościomniejlub
bardziejniematerialnejnaturze,którenormalnie,aleniekoniecznie,mająmiejsce
podczaskontaktuklientazpracownikiemświadczącymusługęi/lubfizycznymizasobami
i/lubsystemamiprzedsiębiorstwausługowego,którezapewniająrozwiązanieproblemów
klienta’’
62
.
58
O.Lange,op.cit.,s.24.
59
C.Bywalec,Oistocieiklasyfikacjiusług—polemicznie,,,WiadomościStatystyczne’’2001,nr9,s.39.
60
W1963r.nakonferencjipoświęconejekonomicznejispołecznejroliusługpodkreślano,żedopóki
niezostanieprecyzyjniezdefiniowanepojęcieusług,dopótyprzydatnośćsprawozdawczościimateriałów
statystycznychbędzieograniczona.Por.R.Jaworek,Pojęcieorazklasyfikacjausług,
,,Wiadomości
Statystyczne’’1963,nr3,s.1–3.O,,jednoznaczneokreślenieprzedmiotu’’postulowałrównieżM.Ellmann,
zdaniemktóregonapoczątkulatsześćdziesiątychzapanowałchaoswterminologiiusług,a,,...nieprecyzyj-
nośćsformułowańorazdefinicjiiklasyfikacjiusługspowodowałajakdotądprawdziwążonglerkęcyfr
iwskaźników’’(por.M.Ellmann,Usługi—pojęciewieloznaczne,,,WiadomościStatystyczne’’1964,nr3,
s.17–18).Należyrównieżpodkreślić,żewGłównymUrzędzieStatystycznympowstaławówczasspecjalna
komórka—KomisjaUsług,któramiałaopracowaćzałożeniametodologiczneorazwnioskiwsprawie
organizacjistatystykiusług.Por.K.Michnowska,Usługi—nowadziedzinastatystyki,
,,Wiadomości
Statystyczne’’1966,nr1,s.3–6).
61
K.Polarczyk,Wynikpracypodstawądefinicjiiklasyfikacjiusługorazsferyusług,,,Ruchprawniczy,
ekonomicznyisocjologiczny’’1971,nr1,s.4.
62
Ch.Gronroos,ServiceManagmentandMarketing.ManagingtheMomentsofTrouthinService
Competiton,MaxwellMacmillanInternationalEditions,Massachusetts-Toronto1990,s.27,cyt.za:A.Styś
(red.):Zarządzanie...,op.cit.,s.15–16.
