Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Wyjaśnienienajważniejszychpojęć
13
dzie.Jednocześnieczastenstałsiępoczątkiemżmudnegookresuposzukiwańodpo-
wiednichokreśleńdlakażdegotypuwymienionychzbiorowości11.
Współcześniepojęciegrupyetnicznejodnosisięnajczęściejnietylkodozbio-
rowościoimigracyjnymrodowodzie,alerównieżdogrup,któremająświadomość
wspólnegopochodzenia,swojejodrębnościisąpostrzeganeprzezczłonkówspo-
łeczeństwawiększościowegopoprzezpryzmattejodmienności.Członkowiegrupy
etnicznejmajątensamsystemwartościirealizujągopoprzezróżnedziałania12.
ErnestGellnerwswojejksiążcepodtytułemNacjonalizmyinarodyterminngrupy
etniczne”zdefiniowałjakonzbiorowości,którełączywiarawewspólnepochodzenie,
alektórenigdynienabrałycechspołeczeństwpolityczno-obywatelskichinigdynie
posiadaływspólnegopaństwa”13.Gellnerowskierozumieniepojęciagrupyetnicznej
możnazastosowaćdorozważańnatematRomów,którzyrzeczywiścienigdynie
stworzyliwłasnegopaństwaoraznieprzejawialipaństwotwórczychtendencji.Nie
wszyscyczłonkowietejspołecznościmająjednakświadomośćswegoindyjskiego
pochodzenia.
Wwieludefinicjachpodkreślasię,żedogrupetnicznychzaliczasięzbiorowości,
którenigdynieposiadaływłasnegopaństwa14.Wtymaspekcieposiadaniewłasnego
terytoriumstałosięczynnikiemodróżniającymmniejszościetniczneodmniejszości
narodowych15.ZgodnieztymujęciemRomowie,którzynigdyniemieliwłasnejpań-
stwowości,anajczęściejutożsamiająsięzkrajemzamieszkiwanym,nieodpowiada-
jątakrozumianymujęciomdefinicyjnymmniejszościnarodowej.Pozatymnależy
dodać,żerozumieniepojęciamniejszościnarodowejjakospołeczności,posiadają-
cejwłasnepaństwo,naktóregoobszarzeniezamieszkuje,nieuwzględniasytuacji
niektórychwspółczesnychgrup,które,pomimożenieposiadająwłasnegopaństwa,
mająstatusmniejszościnarodowej(przykładPalestyńczykówlubTybetańczyków).
JeszczeinnestanowiskoprezentujeJanuszMucha,którystwierdził,żemniej-
szościnarodoweniestanowiąodrębnejkategoriiodmniejszościetnicznej,leczjej
podgrupę.ZdaniemMuchymniejszościetniczne,atymsamymnarodowe,należądo
mniejszościkulturowych16.
JanuszMuchazwracauwagęnajeszczejedenaspekt,amianowiciepodkreśla,iż
słowonmniejszość”czygrupanmniejszościowa”nieoznaczazbiorowościmniejszej
podwzględemliczebności.Wjegoopiniisątozbiorowościniebędąceczęściąspo-
łeczeństwawiększościowegoiztegopowodumającemniejszywpływnainstytucje
istrukturypolitycznepaństwa.Takistanrzeczypowoduje,żegrupytesąinaczej,
nierównotraktowane,aprzeztouważająsięzaprzedmiotzbiorowejdyskryminacji
11
H.Kubiak,A.K.Paluch,G.Babiński,Procesyasymilacjiiichodbiciewrefleksjiteoretycznej
wewspółczesnychnaukachspołecznych,[w:]H.Kubiak,A.K.Paluch(red.),Założeniateoriiasymilacji,
ZakładNarodowyimieniaOssolińskich-WydawnictwoPolskiejAkademiiNauk,Wrocław-Warszawa-
-Kraków-Gdańsk1980,s.55.
12
R.Narrol,OnEthnicandClassification,nCurrentAntropology”1964,5(5),UniversityofChicago
Press,s.54.
13
E.Gellner,Narodyinacjonalizm,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1991.
14
W.Kwaśniewicz(red.),op.cit.,s.262.
15
Z.Bokszański,Tożsamościzbiorowe,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2007,s.81.
16
J.Mucha,Obliczaetniczności.Studiateoretyczneiempiryczne,Nomos,Kraków2005,s.18.
