Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RafałGlajcar
udzielonychprezydentowipełnomocnictwjestsztywny.Jesttobardzoistotne
wodniesieniudowybieralnychprezydentów,okazujesiębowiem,żeichodpo-
wiedzialnośćpolitycznąegzekwujecopewienczaswyłącznieelektorat,który
możealboprzedłużyćkomuśmandatprezydenckialborozstrzygnąćoalterna-
cjiwładzy.Rozwiązaniakonstytucyjnewposzczególnychpaństwachprzewidują
wprawdzieodwołaniegłowypaństwawtrybieekstraordynaryjnym,niemniej
jednakniedotyczytoegzekwowaniaodpowiedzialnościpolitycznej,aleodpo-
wiedzialnościprawnej.
Dwiekolejnekategorie,objęteprzywołanąklasyfikacją,odnosząsiędodua-
listycznychegzekutyw.Pierwszaznichobejmujeprzykładywładzywykonawczej
wmonarchiachparlamentarnych,gdziekompetencjegłowypaństwaiszefarzą-
dusąjasnorozdzielone.Monarchapełnifunkcjeceremonialneorazreprezen-
tacyjneinieangażujesięwbieżącerządzeniepaństwem.Tonależybowiemdo
rządu,naczelektóregostoipremier.Sposóbzorganizowaniaifunkcjonowania
rządujestzaśwposzczególnychpaństwachzróżnicowany.
Procespowoływaniarząduipremierauzależnionyjestodukładusiłpolitycz-
nychwparlamencie.Układtenmaznaczącywpływnacharaktergabinetu,który
możebyćwiększościowybądźmniejszościowy,czyteżjednopartyjnybądźkoali-
cyjny.Kwestietemająwdalszejkolejnościwpływnarelacjewewnątrzgabinetu,
aprzedewszystkimnapozycjęszefarządu.Szczegółowerozwinięcietegozagad-
nieniaznajdzieCzytelnikwdalszejczęścininiejszejpublikacji,choćnatymetapie
wartopodkreślićfakt,żewmonarchiachparlamentarnychrządypodlegająwie-
lopoziomowejodpowiedzialnościpolitycznej.Permanentnierealizowanajestona
przedparlamentem,acokilkalattakżepośredniowyborcyrozstrzygająopo-
wołaniurządu(wystawiająctymsamymrecenzjędotychczasowemugabinetowi)
wtrakcieelekcjiparlamentarnych.Niemniejjednakczaspełnomocnictwgłówne-
goorganuegzekutywyniejestściśleokreślony,parlamentmożebowiemwkażdej
chwiliwyrazićwobecniegowotumnieufnościbądźodmówićwotumzaufania.
Wkońcu,ostatniakategoriaobejmujeprzypadkiegzekutywwystępujące
wpaństwach,którePippaNorrisokreślajakorepublikimieszane.Tworząjepre-
zydentpełniącyrolęgłowypaństwaipremier,któryformalniejestszefemrządu.
Wpaństwach,wktórychfunkcjonujetenmodelwładzywykonawczej,wzajemne
relacjepomiędzyprezydentemipremieremkształtująsięwsposóbnaderzróż-
nicowany.Wieleelementówwpływanato,któryztychorganówdominujewe
wzajemnychrelacjach.Kwestieodpowiedzialnościorganówegzekutywyrównież
wyglądająniejednakowo.Wznacznejczęściuzależnionesąoneodcharakte-
rumandatu,którymdysponująprezydentipremier.Wgręwchodzizarówno
wybórdokonywanybezpośrednioprzezsuwerena,jakielekcjapośrednia,czy
wkońcumianowanie.Wkonsekwencjimatobezpośredniwpływnaczasudzie-
lonychpełnomocnictw.
Napodstawieprzywołanejklasyfikacjimożnawywnioskować,żestruk-
turawewnętrznaegzekutywyiwzajemnerelacjemiędzytworzącymijąorga-
