Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Wprowadzenie
kiedyśmusiałabyćtradycjążywą.Wdziejachsztukizdarzałysięwielkierewita-
lizacjetradycjimartwej,np.renesanszrewitalizowałtradycjęantyczną,aroman-
tyzm-średniowieczną44.
Wprowadzaniewaloryzowanejpozytywnienowości,zgodniezpowszechnym
uzusem,nazywamnmodernizacją”,aciągzdarzeńmodernizacyjnych-nprocesem
modernizacyjnym”.
Modernizacjawsztucepolegawięcnawprowadzeniudoistniejącegostanurzeczyele-
mentów,którychwnimniema.Modernizacjabyłabyabsolutna,gdybyniezostałyzacho-
waneżadnewłasnościnależącedostatusquoante.Takamodernizacjajestjednaklogicz-
nieniemożliwa,gdyżmusząbyćzachowanejakieścechytradycyjne,iżbyobiektnowy
mógłbyćidentyfikowanyjakoelementnależącydotejsamejklasy,np.obiektpretendu-
jącydomianadziełasztuki-dozbiorudziełsztuki.Mimoto,wrewolucyjnychprogra-
machnowejsztukipojawiałysięhasłacałkowitegoodrzuceniatradycji,np.wManifeście
futurystycznymMarinettiego.Ideacałkowitegoodrzuceniatradycjijestbądźchwytem
perswazyjnym,bądźfałszywąsamoświadomościąrewolucyjnejestetykinormatywnej,
afaktycznieoznaczaradykalną,niezaścałkowitąrefutacjętradycji.Modernizacjętaką
określamjakonrefutacyjną”idodajędoniejprzydawkęnrewolucyjna”,gdyjestradykalna.
Modernizację,któranawiązujeiprzetwarzajakąśminionątradycję,którajużzani-
kła,określamjakonmodernizacjęrewitalizacyjną”.Modernizacjarewitalizacyjnapo-
legawięcnaponownymożywieniutradycjikiedyśżywej,aobecniemartwej.Najwięk-
szawdziejachsztukiiestetykimodernizacjarewitalizacyjnadokonałasięwrenesansie,
kiedyożywionazostałatradycjaantyczna.Zatembyłatomodernizacjarewitalizacyjna
wstosunkudoantyku,alewstosunkudostatusquo,czyliwstosunkudotradycjiśre-
dniowiecznej,byłatomodernizacjarefutacyjna.
Oczywistymprzykłademmodernizacjirewitalizacyjnejbyłdziewiętnastowieczny
historyzm.Innymi,mniejznanymiprzykładamimodernizacjirewitalizacyjnejsąOld
EnglishiAltdeutsch.Byłatoarchitekturanowa,XIX-wieczna,nawiązującadoarchitek-
turydawnej,uznanejzatypowoangielskąwpierwszymprzypadkuitypowoniemiecką
wdrugim.OldEnglishzostaławymyślonawlatachtrzydziestychikorzystałazwzorów
późnotudorowskich,będącychkonglomeratemmurowanego,oszczędnegodekoracyjnie
gotykuzfachwerkowątechnikąbudowlaną(halftimbered).Altdeutschpowstałwlatach
siedemdziesiątychiodwoływałsiędopółnocnoniemieckiegorenesansu.OldEnglish
miałdługietrwanie,wbrytyjskimkomercyjnymbudownictwiemieszkaniowym,
poddawanymodernizacjomprogresywnym,przetrwałdokońcaokresumiędzywo-
jennegoXXwieku.Altdeutschzostałwypartyprzezniemieckąantytradycjonalistyczną
moderneArchitektur(S.Muthesius2005,283).WstosunkudohistoryzmuOldEnglish
iAltdeutschbyłymodernizacjamirefutacyjnymi.
Rewitalizację,którapoleganarozwinięciudziedzictwaprzyjętegozajejpodsta-
wę,określammianemnprogresywnej”.Zarównosztukarenesansowa,jakihisto-
ryzmorazOldEnglishiAltdeutschbyłyzarazemmodernizacjamiprogresywnymi
wobectradycji,którąprzetwarzały.
44Szerzejotympiszęw(J.Tarnowski2012c).
