Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Interpretacjahistoryczna
15
awięcówspołeczno-historyczny,macierzystykontekstkulturowydyskursówestetycz-
nychjestnaogółznanyiniebudzikontrowersji,atylkoodsumiennościiwnikliwości
badaczazależy,nailetrafniegozrekonstruujeizastosujedointerpretacji.Natomiast
wsztucewspółczesnejnastępujestopniowadestrukcjaspołecznychregułinterpre-
tacjikulturowej,czemutowarzysząpostulatyporzuceniainterpretacjijakowłaściwego
sposobuodbiorudziełasztuki(Zeidler-Janiszewska1993l1995,100-101).Trudności
tegotypuniedotknęłyjednakdyskursówestetycznych,bowiemnawetteznich,które
negujązasadnośćinterpretacjidziełsztuki,samepodlegająinterpretacjinapodstawie
ustabilizowanychreguł.
Takwięcinterpretacjahistorycznadyskursówestetycznychjestjednązgłównych
metodbadawczychhistorykaestetyki,przyczymzcałegodostępnegodziedzictwa
estetycznegomożewycinaćdowolnejegosegmentyitraktowaćjealbojakoprzedmiot
kompleksowejinterpretacji,albozestawiaćjewjakieśsekwencjezuwaginawybrany
aspekt,np.założeniaontologiczne,aksjologiczne,stawianepytania,możeanalizować
ichgenealogię,badaćbudowę,rekonstruowaćjakodoktrynyetc.Zrekonstruowane
koncepcjeestetycznemogąsłużyćjakoteoriesystematyzująceinterpretacjepowiąza-
nychznimidziełsztuki,aczkolwiekrelacjapomiędzypraktykąartystycznąitowarzy-
szącąjejestetykąniezawszejestprostaioczywista(Zeidler-Janiszewska1993l1995,
100).Rekonstrukcjahistoriidyskursówindywidualnychpokazujedynamikękonstru-
owaniapodmiotuwsensieErnestaLaclau(Szkudlarek2012,13).Wniniejszejpracy,
głównympodmiotemindywidualnymkształtującymswątożsamośćestetycznąprzez
pisaneprzezsiebiedyskursyjesttytułowyestetyk-StanisławWitkiewicz8.
ZasadniczymprzedmiotemniniejszejpracysąwięcdyskursyestetyczneStanisława
Witkiewicza,ujętewkontekściewspółczesnychimdyskursówpolemicznych,atakże
wszerszymkontekściewcześniejszychipóźniejszychdyskursów,zktórymipodjaki-
miśwzględamionekorespondują.Zuwagiwłaśnienaichpolemicznycharakterist-
niejepokusa,abyzdyskursówwyekstrahowaćdoktrynyiprzedstawićjewsposób
nbinarny”,jakolistęopozycyjnychtezskładającychsięnaowekonkurującezesobą
koncepcjesztuki.TakametodarodzijednakryzykonadinterpretacjitekstówWit-
kiewicza,albowiemto,conapisałStanisławTarnowskiwrecenzjiSztukiikrytyki
unasotejksiążce,iżjestonanzbioremartykułów,pisanychprzyzdarzonejokolicz-
nościizjejpowodu,aniesystematycznymwykładempojęćizasadartystycznych
autora”(S.Tarnowski1891,165),trafniecharakteryzujecałąjegotwórczośćestetycz-
ną.Witkiewicz-powtórzmy-nigdziesystematycznieswoichpoglądówniewyłożył,
aodpowiadającnapolemiki,rozwijałimodyfikowałwcześniejwerbalizowanemyśli,
toteżrekonstrukcjajegopoglądówestetycznychjakokompletnej,skończonejdoktry-
nybyłabynadużycieminterpretacyjnym,cojednakniewykluczamożliwościwskaza-
niajakichśjejwzględnieinwariantnychskładników.
8Rekonstruującdyskursyindywidualneocieramsięozagadnieniekonstruowaniaprzezniespołecz-
nejtożsamościsztuki,jednaktegozagadnienianiebadam,zarównozpowodunarzuconychsobiewtej
pracygranicbadawczych,jakizpowodubrakubadawczychnarzędzi.
