Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Artykuły
sacrum.Możnaprzypuszczać,żewgręwchodzisymbolikapolowanianawielkiego
dzikazwiązanazcyklemdorocznym,czyliśmierciąiodrodzeniem.Wtymkontek-
ściezrozumiałestajesięprzedstawienieboginijakoDianybędącejtakżeboginią
księżyca,awięcipłodności.Ewentualniemożemymiećdoczynieniaznietypo-
wymrodzajemboskiegomałżeństwa95.Sucellusjestbogiem,któregokompetencje
raczejtrudnointerpretować.Jegoimięoznaczałondobrzeuderzającego”96.Imięto
wpołączeniuzesposobemprzedstawianiaSucellusapozwalawyciągnąćdaleko
idącewnioski.Atrybutboga—młot—możewskazywaćnajegokompetencje
bóstwaśmierci.Różnicewsposobiejegoprzedstawianianieułatwiajązadania.
PrzykładowonadRenem,RodanemiSaonąprzypominaraczejSylwana,bogalasów
ipolowań,natomiastwwieluinnychrejonachpojawiasięjakobrodatymężczyzna
znarzędziem,przypominającymkotwicę,przytwierdzonymdopasa.Byćmożebył
torodzajklucza.Niektórzybadaczeuważalijezanarzędziaotwierającezaświaty97.
SzczególnieciekaweprzedstawienieSucellusapochodzizVarhélywDacji.Boga
ukazanonanimwtowarzystwietrzygłowegopsaprzypominającegoCerbera,co
wskazuje,żełączonogozpodziemiami,byćmożezbóstwempodobnymdogrec-
kiegoHadesalubrzymskiegoPlutona.Bógmiałbypełnićswojefunkcjezarówno
natym,jakinatamtymświecie.Wtymkontekścieniedziwiłbypiesumieszczany
razemznimnaniektórychprzedstawieniach.Podobnie,jeżeliuznamygozaboga
lasówipolowań,biorącpoduwagęichsakralneznaczeniedlaCeltów,obecność
psamyśliwskiegostajesięoczywista.ZterenówzamieszkiwanychprzezCeltówpo-
chodzitakżedużagrupazabytków,naktórychzostałprzedstawionybógzmłotem
wtowarzystwiepsa,m.in.zNimes98czyAutun.Zewzględunabrakinskrypcjinie
jesteśmywstaniejednoznacznieutożsamićgozSucellusem,chociażzewzględu
napowtarzalnośćatrybutówczęśćbadaczyopowiadasięzatakąinterpretacją99.
Wwierzeniachisymboliceceltyckiejpsypojawiałysiębardzoczęsto.Stanowiły
obiektykultujakotowarzyszeorazatrybutyposzczególnychbóstw.Częśćznich
stałasięobiektamikultuzewzględunasweindywidualnecechy.Wykorzystywano
jetakżewcharakterzezwierzątofiarnychskładanychkonkretnymbogom.Liczne
szczątkitychzwierzątodnajdywanozarównonaterenachsanktuariów,jakiwgro-
bachceltyckich—mężczyznikobiet,trudnowięcojednoznacznąinterpretacjętego
zjawiska.Możetuchodzićorolępsajakoprzewodnikadusz,aletakżejakotowarzy-
szawojownikalubmyśliwego.Zopisówsporządzonychprzezautorówantycznych
95N.Jufer,T.Luginbühl:Lesdieuxgaulois:répertoiredesnomsdedivinitésceltiquesconnus
parl’épigraphie,lestextesantiquesetlatoponymie.Paris2001.
96Słowocellosmożnatłumaczyćjakonuderzającego”.Zob.X.Delamarre:Dictionnairede
laLangueGauloise.Paris2003,s.113.
97
Zkluczamiczęstoprzedstawianotakżeboginie-matki.Zob.M.Green:SymbolandImageł,
s.36.
98
E.Espérandieu:Recueilgénéraldesbas‑reliefsdelaGauleromaineetpré‑romaine…,nr437.
99P.-M.Duval:LesDieuxdelaGaule.Paris1976.
