Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Artykuły
Wwypadkuniektórychbogiń-matekjednoznaczniemożnauznać,żepsyprzed-
stawianerazemzniminapłaskorzeźbachlubofiarowywaneimwpostaciposążków
związanebyłyzuzdrowicielskimikompetencjamibogińitakimiwłaściwościami
zwierząt.
Opróczwspomnianychzależnościmiędzypsamiiboginiamiodpowiedzialnymi
zalecznictwo,wmitologiiceltyckiejnapierwszyplanwysuwająsięfunkcjetych
zwierzątzwiązaneześmiercią.Nasilnyzwiązekpsówzzaświatamiwskazujeich
grzebaniewgłębokichjamachrytualnych–prawdopodobniejakoofiarydlabóstw
zaświatów.Takżepojawianiesięichszczątkóworazwyobrażeńwobrębienekropoli
byćmożewynikałozichfunkcjipsychopomposa.Wtejrolipsypojawiałysięjako
atrybutyzupełnieinnejgrupyMatres.Wprawdzie,jakjużwspominałam,celtyckie
boginie-matkicharakteryzujedualizmkompetencji,jednakistniałagrupabogiń
szczególniemocnozwiązanazzaświatami.
CiekawapodtymwzględemjestboginiNehalennia.Większośćołtarzyiza-
bytkówzniązwiązanychpochodzizwyspyWalcheren(kołoDomburga)oraz
zColijnsplaat68.Wikonograficznychprzedstawieniachboginidominujątrzytypy
symboli:1)pies,2)wyobrażeniazwiązanezpłodnością,czylikoszeowoców,róg
obfitości,zboże,3)symbolezwiązanezmorzem,jaknp.łódźczyster.Wymie-
nioneatrybutypojawiająsięwróżnychkonfiguracjach,copozwalasądzić,że
sąrównorzędne,podkreślającodmiennefunkcjebogini.Charakterystycznedla
przedstawieńNehalennijestto,żeniezależnieodpozostałychatrybutów–zawsze
towarzyszyjejpies
69
.Stanowionstałyelementwszystkichznanychjejwyobra-
żeń.Boginięzpsem,opierającąstopęnadziobiestatku,możemyzobaczyćm.in.
naołtarzuufundowanymprzezMarcusaAssoniusaAeliusa70.Symbolemorskie,
takiejakmuszleczydzióbstatkupojawiająsiętakżenaołtarzuIanuariusaAm-
bacthiusa
71
.Równieżwtymprzedstawieniuboginitowarzyszypies,nalewym
kolaniezaśopieranaczyniezowocami.Takróżnorodneatrybutyświadczązjednej
stronyotym,żeNehalenniazaliczanabyładoMatres,zdrugiejstronydowodzą
szerokiegozakresujejkompetencji.Częśćsymbolijednoznaczniewskazujena
jejrolęboginipłodności,dawczyniżycia.Zastanawiającenatomiastsąelementy
związanezmorzem.Zbytdużymuproszczeniembyłobytwierdzenie,żedowo-
dząonefunkcjiNehalennijakoboginimorza,zwłaszczażepozostałesymbole
nieusprawiedliwiajątakiejinterpretacji–nawetmimofaktu,żenasześciuołta-
rzachzDomburgaorazjednymzColijnsplaatmożemyzaobserwowaćrównież
68A.Hondius-Crone:TeTempleofNehalenniaatDomburg.Amsterdam1955;J.vanAar-
sten:DeaeNehalenniae.Middleburg1971.
69
O.V.Henkel:DehondvanNehalennia.nNederlandsTeologischTijdschrif”1973,
t.27,s.201—209.
70CIL8,8781(nD[eae]N[ehelenniae]/M[arcus]AssoniusAeliu[s]Q.B.”).
71
CIL8,8788(nDeaeNehalenni/aeI[nu]arius/[Ambrac]thius[pro/seetsui]sv[otum]r[eddidit]
[l[ibens]m[erito]”).
