Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgnieszkaBartnik:Pieswwierzeniachplemionceltyckich
15
wzmiankęnatentemat:n[ł]boiriamraforLaignib,.i.MacDathóaainm.Buicú
oca.No—ditnedincuLagniuuile.Ailbeainminchon,etlánhEriudiaaurdarous.
TancasoAilillocusaMeidbdochungidinchon.In—oenuairdanotancatarocus
techtaConchobairmicNessadochungidinchonchebna”
22
.ChęćposiadaniaAillbe
doprowadziładokłótnimiędzyAililemmacMátąijegożonąMedbaConchobarem
macNessą.Namarginesiewartowspomnieć,żemotywemprzewodnimopowieści,
opróczrywalizacjiopsa,jestpodziałmięsazniezwykłegowieprza.Podziałumiał
dokonaćnajwiększybohaterIrlandii,cowywołałokolejnykonflikt.
PrawdopodobnieMacDáTó,jakowładcazaświatów,byłtakżedopewnego
stopniawładcąśmierci,cotłumaczyłobymotywhalibiesiadnej,wktórejzebrali
sięwojownicy23.Możnaprzypuszczać,żewładcaużyłpsaoniezwykłychwłaści-
wościachpoto,bydoprowadzićdowalki,któraprzyciągnęłabyzainteresowanych
izapełniłasalę.WtymkontekściebyłbypodobnydogermańskiegoOdyna,który
gromadziłduszepoległychwojownikówwWalhalli24.
Najbardziejpopularnewmitologiiceltyckiejnadprzyrodzonepsynależałydo
władcyzaświatówArawna25.Zwierzętateopisywanojakobiałe,lśniące,zuszami
oczerwonychkońcach.Kolorczerwonydodatkowopodkreślałnieziemskicharakter
tychzwierząt26.PsyArawna,nazywanetakżeCŵnAnnwn,czylinPsamizAnnwn”
,
powszechniebyłyuznawanezaomenyśmierci,wysyłaneprzezwładcępodusze
ludzi27.CzęstookreślanojemianemnPsówPiekielnych”
,wierząc,żeścigajądusze
przeklętych.Wiązałsięznimipopularnyzwyczajtzw.DzikichŁowów.Zgodnie
22
C.Buttimer:ScélaMucceMeicMathó:AReappraisal.nProceedingsoftheHarvardCelticCol-
loquium”1982,vol.2,s.61—73.Por.Opowieścicykluulsterskiegoł(ScélaMucce,1)(nByłsobiesłynny
królLeinsteru—MacDathó.Miałonogara,którybroniłcałegoLeinsteru.WabiłsięAilbe,ajegosława
sięgałanajdalszychzakątkówIrlandii.OdAillilaiMedbprzybyliposłańcywsprawieowegoogara.
WrazznimiprzybylirównieżposłańcyConchobaramacNessywtejsamejsprawie”.Przeł.—A.B.).
23
Władcomzaświatów,jaknp.MannananowimacLir,przypisywanourządzanieucztdla
bogówiherosów.Podawanonanichnieśmiertelnedziki,którezjedzoneożywałynastępnegodnia.
Ucztytezapewniałybóstwomwiecznąmłodość.Zob.J.Vandryes:MannanánmacLir.nEtudes
Celtiques”1982,t.6,s.238—254.
24A.Szrejter:Mitologiagermańska.Warszawa2006.
25
Wzależnościodwersjijegoimięulegazmianie.Wmitachstaroirlandzkichwystępował
jakoArawn,natomiastwWaliiznanogojakoAnnwn)alubpełniącegopodobnefunkcjeGwynna
apNudda.Zgodniezmitologią,wszyscystalinaczeletzw.DzikichŁowów,którebyłycharakte-
rystycznedlafolkloruceltyckiegoorazgermańskiego.Wpóźniejszejtradycjinazywanojetakże
nPsamiGabriela”.Zob.S.H.Huston:GhostRidersinTeSky.nWesternFolklore”1964,vol.23,
s.153—162;J.Pugh:WelshGhostlyEncounters.Cardif1990,s.135.
26Kolorczerwonybyłbarwąpowszechniełączonązzaświatamiorazkrainąwróżek.Wprzy-
padkurudowłosychludzitwierdzono,żemająwsobiekrewwróżek,takżeczerwonezwierzęta,
szczególniejeżelimiałynasobiejakieśdodatkowebiałeelementy,byłyuznawanezanadprzyro-
dzone.Zob.K.Briggs:TeFairiesinTraditionandLiterature.London1967.Por.P.Monaghan:
TeEncyclopediaofCelticMythologyandFolklore.NewYork2004,s.166—170,302.
27M.Green:DictionaryofCelticMythandLegend.London1992,s.82.
