Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CzęśćI:Muzykaijejwartości...
Muzykaakompetencjaartystyczna
Kompetencjaartystycznadotyczyzupełnieinnejdziedzinyzjawisksymbo-
licznychniżkompetencjajęzykowa:znakówikonicznych.Ukierunkowanajest
przedewszystkimnanabytewprocesiewychowaniadosztukiumiejętności
odbiorcysztukiiokreślajegokwalifikacjejakowidzalubsłuchacza;nie
dotyczynatomiastjegozdolnościewentualnejkreacjidziełsztuki,gdyżtenpo-
ziombyłbyadekwatnydlaposiadaczakompetencjijęzykowej.Dodajmy,żeza-
sadniczoterminu„kompetencjaartystyczna”naukowcyużywająwyłączniedla
sztukwizualnych,zaśnamuzykęwskazujetermin„kompetencjamuzyczna”.To
rozgraniczenieniewydajesięostre,ponieważdziełoartystycznemożebyćza-
równodziełemmalarskim,jakimuzycznym,a1cowięcej1pewnecechy
odbiorusztukiwizualnejzachowująprawomocnośćrównieżwobrębie„sztuki
dźwięków”.Dlategoprzedprezentacjątypowejkompetencjimuzycznej(boita-
kiejjużdopracowałasięmuzykologia)zaprezentujęjeszczekoncepcjękompe-
tencjiartystycznej(sformułowanądlaplastyki).
Wsformułowaniekoncepcjikompetencjiartystycznejważnywkładwniósł
francuskisocjologPierreBourdieu.Wedleniego,kompetencjakulturowałączy
sięściślezkażdąpercepcjąartystyczną,ponieważdziełosztukizostałostworzo-
nezgodniezpewnymizasadami,historycznieukształtowanymkodemoróżnym
stopniuzłożoności.Różnamożebyćznajomośćtegokoduwzależnościodod-
biorcy,stądwniejednakowysposóbprzebiegaćbędzieprocesdekodowania
przekazu.Zależnyonbędzieodzastosowaniaodpowiedniejsiatkiinterpretacyj-
nej,sprawiając,iżczytelnośćdziełasztukistaniesię„funkcjąrozbieżnościist-
niejącejmiędzykodemobiektywniewymaganymdozastosowaniaprzezdane
dzieło,astopniemjegoopanowaniaprzezodbiorcę”14.Wpraktyceoznaczaćto
będzie,iż„wzrostczytelnościdziełazależyodobniżeniapoziomunadawania
lubodpodniesieniapoziomuodbioru,zatempoziomrecepcjidzieładetermino-
wanyjestprzezpoziomkompetencjiartystycznejodbiorcy”15.
PojawiającysięuBourdieutermin„kompetencjaartystyczna”oznacza
„wcześniejsząznajomośćzasadklasyfikacjiswoiścieartystycznych,którepo-
zwalająumieścićdziełosztukizgodniezjegocechamistylistycznymiwuni-
wersumprzedmiotówartystycznych,aniewuniwersumprzedmiotówcodzien-
negoużytku”16.Poziomtakiejkompetencjizależnyjestodstopniazłożoności
14Podajęza:B.Bernstien:LanguageandSocialClass...,s.195,por.takżeP.Bour-
dieu:Ladistinction.Paris1979;P.Bourdieu:Ladispositionesthétiqueetlacompetence
artistique.„LesTempsModernes”1972,nr295;P.Bourdieu:Elémentsd’unethéoriesocio-
logiquedelaperceptionartistique.„RevueInternationalesdesSciencesSociales”1968,nr4;
A.Matuchniak-Krasuska:Gustikompetencja.Łódź1988.
15B.Bernstein:LanguageandSocialClass...,s.195.
16Ibidem.
