Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metodologiapracy
Wyjątkowociekawąobserwacjąpoczynionąwtrakciebadańbyłata,żeznaczna
liczbaniemieckichuczonychzwiązanychzGetyngąurodziłasięnaziemiachnale-
żącychobecnielubprzedrozbioramidoPolski.Nieznaleźliśmywśródnichnikogo,
kogomożnabybyłonazwaćPolakiem,natomiastwieluznichdoPolakówodno-
siłosiębardzoprzyjaźnie.Osobyteurodziłysięwniemieckichrodzinach,zwykle
niepotrafiłymówićpopolskuinieukończyłypolskichszkół.
Listatychuczonychjestdługa,jednakzewzględunaostatniocorazczęstsze
nieprawidłowepodawanieniektórychznichjakopolskichuczonychiprzypisy-
wanieichosiągnięćdopolskiegodziedzictwanaukowegowartojątuwcałości
przytoczyć.
WielugetyńskichuczonychpochodziłozeŚląska–zarównoGórnego,jak
iDolnego.NajliczniejszagrupatoosobyzwiązanezWrocławiem.Wmieście
tymurodzilisięHansLewy,StefanCohn-VosseninoblistaMaxBorn.Hermann
SchwarzurodziłsięwpołożonymnaDolnymŚląskuHermsdorfamKynast(obec-
nieterentenznajdujesięwgranicachJeleniejGóry,wcześniejbyłatoniezależnawieś
Sobieszów).RichardCouranturodziłsięwówczesnymLubnitz,obecnieLublińcu,
anoblistkaMariaGöppert-Mayer(Goeppert-Mayer)–wKatowicach.MaxReich
urodziłsięwGörlitz(dziśZgorzelec),HerthaSponer–wNysie.ZeŚląskiemzwią-
zanybyłurodzonywSohrau,czylidzisiejszychŻorach,noblistaOttoStern,asystent
HilbertaiSommerfelda.DydaktykmatematykiWaltherLietzmann28urodziłsię
wDrossen,czylidzisiejszymOśnieLubuskim.TeodorKaluza
29
urodziłsięwkolo
-
niiWilhelmsthal,dziśwgranicachOpola.WRawiczuurodziłsięAlfredLoewy
(1873–1935),wGorzowieWielkopolskimArthurSchönflies.NaKujawachurodzili
sięnobliściNernstiMichelson–WaltherHermannNernstwWąbrzeźnie,Albert
AbrahamMichelsonwStrzelnie.WMosiniepodPoznaniemurodziłsięImma-
nuelLazarusFuchs.GdańszczaninemzurodzeniabyłMaxAbraham.Inakoniec
dwajurodzeninawschodnichkresachdawnejPolskizwiązanizGetyngą:vonMises
iWiechert–RichardvonMisesurodziłsięweLwowie,aWiechert–wTilsit,czyli
Tylży,którawXVIIwiekuleżaławgranicachRzeczpospolitejObojgaNarodów.
IdącyjeszczedalejfascynacipolskościprzypisująpolskiepochodzenieEdmundowi
Landauowi,któregoojciecurodziłsięwWarszawie.
KwestianarodowościurodzonegoweWrocławiuAleksandraZiwetadokońca
budziwątpliwości.MającypolskichprzodkówZiwetzwiązanybyłzniemieckim,
apóźniejamerykańskimśrodowiskiemmatematycznym.BiografkaFelixaKle-
inaRenateTobiesnazywagopolsko-niemiecko-amerykańskimmatematykiem30,
wtymopracowaniuzostałonjednakzaliczonydomatematykówniemiecko-ame-
rykańskich.PodobnekłopotysprawiłHermanMüntz(ChaimMüntzvelMinc).
28Polakommożebyćznanajegoksiążkaprzetłumaczonanajęzykpolski:W.Lietzmann,Gdzietkwi
błąd?Sofizmatymatematyczneisygnałyostrzegawcze,BiblioteczkaMatematyczna,Warszawa1959.
29Wieleosóbuważa,żejegokatolicyzmprzesądzaprzynależnośćdopolskiegonarodu.
30Zob.R.Tobies,FelixKlein.VisionenfürMathematik,AnwendungenundUnterricht,Berlin2019.
23
