Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzymodernizmemapostmodernizmem…
Tanajnowszaperspektywawychowaniadlasztuki(kształceniakulturyestetycz-
nejindywiduum)iprzezsztukę(wychowawczychmożliwościsztuki),czylitzw.
edukacjakulturalna(zamiastwychowaniaestetycznego)13,stanowiwyrazko-
niecznejadaptacjidonowychrealiówiwyzwańdydaktycznych,atakżeuwspół-
cześnieniaprzezdłuższyczasniezmienianegoschematukształcenia-czerpiące-
gojedynieztradycji,bezmetodyasymilacjiistniejącychntuiteraz”,niedających
siępominąćnowychwarunkówegzystencjalnych,kulturowychiartystycznych.
Kolejnespostrzeżeniewiążesięniezpodważeniemwcześniejszychroz-
różnień,alezodmiennościąizbliżeniamimiędzymodernizmemapostmo-
dernizmem,traktowanymizkoniecznymdystansem-obieperspektywysą,
mimopozornieniepodważalnychantynomii,podobne.Otaczającarzeczywi-
stośćzawszebyłachaotycznainiepewna,agotowyschematporządkującyrealia
społeczno-kulturowestanowiłtylkotymczasowezabezpieczenie.Aktualnietaka
konwencjascalającawspółczesnybezład,takżewperspektywiedydaktycznej,
jestnadalwypracowywana,czemutowarzyszypanicznedemonizowanieobec-
negostanu14.Zarównoawangarda,jakiponowoczesnośćprzekraczałygranicę
wolnościczłowiekaiartysty,podważałytradycję,demistyfikowaływszelkie
świętości,religijneiestetyczne,zmieniałyirelatywizowałykryteriaklasyczne
(wartościtakiejakpięknoibrzydota,dobroizło,prawdaifałsz),naśladowały
zszacunkiemlubczęściejzpogardąwobecautorytetów.Wzwiązkuztym
współczesnymodelkształceniaartystycznegowypracowujezaktualizowanąpro-
pozycjędydaktyczną,odwołującsiędomodernistycznychosiągnięćwychowaw-
czychijednocześnieuwzględniającnowyjęzykartystycznyorazprzesunięcia
światopoglądowo-aksjologiczne.
Tenakceswkierunkumodernizmujestwidocznyzwłaszczawpolskiejteorii
wychowaniaestetycznego,któraodpoczątkuskupiasięnaaspektachpoznaw-
czychimoralno-społecznych(przyczymdominującyprzejawtegoostatniego
aspektuwiązałsięztrudnąsytuacjąhistoryczno-politycznąniepodległejojczy-
zny).Czerpieonam.in.zideiCyprianaNorwida,utrwalającpojmowaniesztuki
jakozjawiskaduchowo-praktycznego.Podkreślawartośćrozumieniaidoświad-
czenia,uzyskanychdrogąpobudzeniawrażliwościprzezwłaściwąsztuceekspre-
syjność15.Kultywujeideęautorytetu-mistrzawprocesiedydaktyczno-artystycz-
nym.Ponowoczesnarodzimaperspektywaedukacjikulturalnejstanęłaprzed
wyzwaniemprzewartościowaniaiwłączeniawglobalnydyskursnadwychowa-
niemartystycznymspecyficznychwyznacznikówpolskiejteoriiwychowawczej,
nazasadzieuszanowaniaizastosowaniawnowejformulejejnajistotniejszych
osiągnięćicennychwartościdydaktycznych(m.in.rozumienieidoświadczenie,
duchowośćimoralność).
15
13T.Szkołut:Sztuka-edukacjaś,s.7.
14Ibidem,s.16.
15I.Wojnar:Sztukaiedukacja.Zagadnieniapodstawowe.W:Sztukaiedukacjaś,s.22,29.
