Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koniecideologii
29
cetowystarcza,bypojawiłasięDtotalitarnapokusa”.JakpisałLeszek
Kołakowski,DnahistoriozoficznymoptymizmiezbudowanoGułag”36.
Askoromarksizmprowadzidototalitarnejpokusy,jestniezgodnyza-
równozwolnymiinstytucjamipolitycznymi,jakzsamympolitycznym
myśleniem-jestraczejzagrożeniemdlaładupolitycznegoniżakcep-
towalnąwjegoramachdoktryną.Jakoodpowiedźnaowozagrożenie
Kołakowskizalecałpolitycznysynkretyzm(którypółżartemnazywał
Dkonserwatywno-liberalnymsocjalizmem”),cowiążesięjużbezpo-
średniozdrugimwyróżnionymprzezemnieogniskiemkrytykimark-
sizmu-teoriąDkońcaideologii”.
Koniecideologii
Dlakoncepcji,którepolitykędefiniująjakosferęrozumnegonamysłu
nadwspólnymisprawami,istotnejestrozpoznaniewarunkówiograni-
czeń,dziękiktórymbędziemożnautrzymaćspórpolitycznywpewnych
ramach-takich,którepozwoląnawolneużywaniewładzrozumudo
rozsądzaniarozmaitychkonkretnychproblemów.Mówiącinaczejipa-
rafrazującjednozpodstawowychdlamarksizmusformułowań,ważne
jest,bywsferzepolitykispierałysięróżneinterpretacjeświata,zanim
przyjdzieczas,byzmieniaćgometodamiadministrowania.
DlateoretykówDkońcaideologii”spórczydebataniesązasadni-
czymipojęciami-ichmiejscezajmujekategoriazdrowegorozsądku,
fundamentalnadlatradycjipolitycznejkonserwatyzmu.Wtradycji
konserwatywnejpolitykajestDsztukąpraktyczną”,którejpodstawę
stanowinieteoretycznynamysł,aledoświadczenie.Światludzkijest
złożonydotegostopnia,żezrozumieniegozawszeprzekraczazdol-
nościpojedynczegoumysłu.Stądwagawiedzygromadzonejprzezpo-
kolenia,Dumysłuzbiorowego”,kolektywnejmądrości,wktórejdobry
nawykifunkcjonującainstytucjaznacząwięcejniżnajbardziejbły-
skotliweargumenty.Podstawytegosposobumyśleniamożnaznaleźć
36Parafraza;oryginalnesformułowaniew:L.Kołakowski,Jakbyćkonserwatywno-libe-
ralnymsocjalistą?Katechizm,DAneks”1979,nr20.
