Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
określićnoweprawidłowości.Historiapokazuje,żetegotypurefleksja
trwaniestolat,aleponaddwatysiąclecia,iżemomentemjej
zakończenia(wymarzonejstabilizacji?)mógłbybyćzaniksamej
literatury,nacosięnarazieniezanosi.NieprzypadkowoHegel
stworzyłswójsystemestetykiwmomencie,kiedystwierdził,żesztuka
zaczynatracićspołeczneznaczenie:systemkategoriimiałbybyć
interpretacjątego,coprzeszłe.JednakżeHegelniemiałracji,sztuka
jeszczetrwa.Ijegoteoriapoezjiniebyłaostatnią...
Usprawiedliwieniahistoryczneswojądrogą,azasadnośćnaukowa
—swoją.Czyniemożliwośćstworzeniauniwersalnegoiwyłącznego
systemumetodologiibadańliterackichnieprowadzidowniosku,że
naukanaszadzielilosliteraturysamejiżewobectegoznajdujemysię
wszyscynapodejrzanymtereniehumanistycznychprzygód,gdzie
propozycjebadawczestanowiąrodzajrekompensaty,sublimacjiczy
terapiifenomenównaturypsychospołecznejiideologicznej?Czy
problemprawdywnauceoliteraturzeniejestwogóleprzestarzały?
Wbrewsceptykomikrytykom,naprzekórdostrzeżonejprob-
lematyczności,możnazałożyć,żeistniejecośtakiego,jaknauka
oliteraturze,żewynikaonazdługotrwałej,nawarstwiającejsię
refleksjinadwłasnymprzedmiotem.Tezawyjściowatejksiążkiwiąże
sięzprzekonaniem,że—kumulatywnaczydialogowa,ewolucyjna
czyrewolucyjna—myśloliteraturzetworzypewnąpraktykęteoretycz-
ną,którejrozwój,pytania,odpowiedziiaparaturębadawcząmożna
opisać.
Określającnaukęoliteraturzejakopraktykę,aniejakosystem,
bierzemypoduwagęfakt,żejestonacałościąhistoryczniezmiennych
zachowańbadawczych,nastawionychnapoznaniepewnegoem-
pirycznegoprzedmiotu.Ichociażpoznanieniebyłojedynymbodźcem
rozważańHopoezjiisztuce”,chociażczęstomiałyonespełniać
zadaniautylitarne(poetykinormatywne),tojednakpytanie:Hczym
jestliteratura?”,nieodmiennietowarzyszyłowszelkimteoretycznym
ipozateoretycznymprzedsięwzięciom.Odpowiedzinatopytanie
równieżnieodmienniepretendowałydoprawdziwości.
Ajednakodpowiedzitychbyłowiele.Przybywałyonezczasem
izczasemzmieniałasięprawdaoliteraturze.Jednymzsymptomów
naukowościrozważańHopoezji”byłoto,żebadałyonenietylkoswój
obiekt,ale—równolegle—stanowiłyrefleksjęnadsamymbadaniem,
rodzajpraktykimetanaukowej:Ujawniałosiętowdbałościostoso-
7
