Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(hyle)iformy(morphe)działalnośćpoetyjestprocesemformotwór-
czymopodwójnymnastawieniu.Jestformowaniemmateriału,na
któryskładająsięnietylewydarzeniażyciowe,coichmityczne
sublimacje,jestprzemianąakcjiwfabułęliteracką,jestwytwarzaniem
przedmiotówartystycznychwedługzasadprawdopodobieństwa.Jej
drugiaspektformotwórczytomodelowaniemateriiżyciowej,emocji
imniemańodbiorcówprzezHobramowanieestetyczne”.DlategoLew
Wygotski,autorPsychologiisztuki,takczęstonawiązywałdoArys-
totelesa.Uczonyrosyjskinapisał:
Możemyterazstwierdzić,żepodstawęreakcjiestetycznejstanowiąuczuciawywołane
przezsztukę,przeżywaneprzeznaszcałąrealnościisiłą,leczznajdującesobieujście
waktywnościfantazji,którejzawszewymagapercepcjadziełasztuki.Dziękicentral-
nemurozładowaniunastępujezahamowanieistłumieniezewnętrznej,motorycznej
stronyafektuiwrezultaciemamywrażenieiluzorycznościnaszychuczuć.Tajedność
uczuciaifantazjijestzawszepodstawąsztuki
21
.
Zarównopierwszy,jakidrugiaspektformotwórczysztukistały
siętematemdwudziestowiecznejnaukioliteraturze.Ozwycięstwie
technikiartystycznejnadzawartością,odziałaniuobramowania
estetycznegomówiliformaliści,strukturaliściibadaczezkręgu
fenomenologii.Naoddziaływaniuliteraturynapostawyodbiorców
skupiauwagęrekonstytuowana—równieżzasprawąretoryki—
orientacjapragmatyczna.
21
L.Wygotski,op.cit.,s.300.Wartododać,żeWygotski,podobniejakArystoteles,
widziźródłooddziaływaniatragedii(atakżeliteraturyepickiej)wartystycznejkon-
strukcjifabuły,wskupieniuuwaginaukładziewydarzeń,anienacharakterach.
WujęciutakimuczonyjestbliskinietylkoArystotelesowi,aleirosyjskiejszkole
formalnej,którazapoczątkowałanowoczesnebadanianadukładamifabularnymi.
Możnasądzić,żewspółczesnaHnarratologia”,takjakrozwijasięonaweFrancji(por.
uwieńczoneMetodologiąbajkiW.Proppa,HCommunications”1966,nr8zartykułami
Barthesla,Bremonda,GreimasaiTodorova),zawdzięczacośiArystotelesowi.
