Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Produkcjaliterackazakładałaistnienieformpośrednictwamiędzy
pisarzemaczytelnikiem,zakładaładziałanieinstytucjiliterackich
irynkuczytelniczego.WszystkotoniemiałonicwspólnegozHeg-
lowskimpojęciemrozumiejącejpublicznościczyteżzpozytywistycz-
nympodejściemdopisarzaiczytelnikajakoosobowościuczest-
niczącychwtymsamymHusposobieniuduchowym”.Inawetjeśli
postpozytywistycznemetodybadawczeproponowałyzajęciesięlite-
raturąwkontekścieodbioru(badaniafenograficzne,Scherer,Lanson),
tonieomaterialny,związanyzdziałanieminstytucji,wymiarliteratury
imchodziło,aleoczytelnicząselekcjęczyakceptacjęarcydzieł.
Wujęciachtegotypumówiłosięowrażeniuestetycznym,anie
orynkuczytelniczym.
Przełomantypozytywistycznywnauceoliteraturzeniewiele
zmieniłwjejtradycyjnejkoncepcji.Ciąglepojmowanabyłaonajako
wytwór,świadomylubnieświadomy,jednostki,jakoekspresjasił
duchowych,aniejakozjawiskofunkcjonującewwymiarachmaterial-
nych.Cowięcej,dlaDiltheyaiCrocegoekspresjastałasięprzed-
miotemdociekańteoretycznych:dziełoliterackiezostałopotrak-
towanejakowyrazprzeżyćpsychicznych,wkontekściesuwerennej
osobowościtwórczej.Wtejsytuacji,jeślinawetmówiłosięoczytel-
niku,tostanowiłonniepowtarzalneindywiduum,podmiotdoznania
estetycznego.Tensposóbpodejściaprzetrwałrównieżwfenomeno-
logicznejkoncepcjilektury.
Naokreślenieliteraturyjakokomunikacjiwrównejmierzewpłynął
rozwójjęzykoznawstwastrukturalnego,jakikonkretneprzemiany
historyczneicywilizacyjne,składającesięnamodelkulturymasowej.
Wpoluuwagipojawiłsięodbiorca.Komunikacjadokonującasięza
pomocąróżnegotypuśrodkówprzekazu,wielonakładowewydawnic-
twa,rozmaiteformypośrednictwamiędzytwórcąaadresatem,profes-
jonalizacjapisarstwa,tworzeniesięobiegówczytelniczych—wszyst-
kietezjawiskaprowadziłydouwydatnienianietylkokomunikacyj-
nych,aletakżeinstytucjonalnychwymiarówliteratury.Paradoks
poleganatym,żeinstytucjonalnośćta,rdzenniewpisanawjejbyt,
dopierowXXwiekustałasięproblememteoretycznym.
Aczkolwiekopisaneprzełomydowodząistnieniawielorakich
powiązańmiędzynaukąoliteraturzeaszerokorozumianąpraktyką
historyczna,więzitewzawartościnaszychstudiówniesąomawiane.
Akcentujemyraczejzjawiskaocharakterzemediacyjnym:paradyg-
16
