Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
równieżTimaIngolda,MarilynStrathern,DonnęHarawayiBernarda
Rigo,główniezewzględunaichbezcennywkładwrefleksję
orelacjach(perspektywizmie),zwłaszczamiędzyludźmi
iśrodowiskiem.Programyteoretycznepodejmowaneprzezwszystkich
tychautorówsąniezwyklerozbudowane,różnorodne
iwysublimowane,stądniesposóbichtuprzytoczyć.Dlamnie
najbardziejinspirującejestichodejścieodantropocentryzmu
wnaukachspołecznychorazkrytykadualizmu–obateaspektysię
łączą.
Dualizmczybinarność,szczególniewkoncepcjachstrukturalizmu,
przedstawianajestjakomylnezałożeniewfilozofiiiepistemologii
europejskiej.Autorzyodrzucająkategoriedychotomiczne,które
pozostająwopozycjibądźkonflikciewobecsiebie.Jednym
zpodważanychpodziałówjesttenodróżniającykulturęodnatury.
Innymiprzykładamipozornieprzeciwstawnychkategoriimogąbyć
stabilnośćiruchlubróżnorodnośćijednolitość.Dualnośćnatomiast
oznaczazłączenierozmaitychkategorii.Wtymujęciuodrzucasię
binarneopozycje,aczasemnawetposługiwaniesiękategoriami
wogóle.Zatemcośmożebyćjednocześniemobilneistatyczne,
różnorodneihomogeniczne.Kluczowestająsięnieprzeciwieństwa
iporównania,alerelacjewewnątrzrozmaitychdualnych,amożenawet
wielowymiarowychjakości.Przekładasiętonazacieranie
epistemologicznychgranicmiędzy„naturą”ispołeczeństwemczy
„kulturą”.Tezaczynająbyćredefiniowanewnurcieperspektywizmu,
nadającegoprymatrelacjomisprawczościludziinie-ludzkichaktorów
czyaktantów(jakokreśliłtoBrunoLatour),bądźpoprostunie-ludzi,
tworzącychrazemkolektywy[6].Najbliższąmidefinicjętakiego
kolektywuproponujePhilippeDescola,określającgojako„grupę
zawierającąróżnerodzajeistot[…],[którejgranice]zależećbędą
przedewszystkimodsposobu,wjakiludzieorganizująswoje
doświadczenia,wszczególnościwłasnychrelacjiznie-ludźmi”(2012:
