Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
KrzysztofJ.Kaleta
iempirycznych(Bellamy,2007:2-3).Tymczasemtrudnodziśbudowaćteorię
konstytucyjną,opierającsięnapozytywistycznymrozumieniukonstytucjijako
sformalizowanegoaktuujmującegożyciepolitycznewramylegalizmu.Najlepiej
dowodzątegonieudanepróbywpisaniaaktywistycznychsądówkonstytucyjnych
wKelsenowskiparadygmatnnegatywnegoustawodawcy”.Dlategobardziejstosowne
wydajesięposzukiwanietakiejwizjikonstytucyjnej,któraodznaczałabysięwięk-
sząelastycznością,dotrzymująckrokudynamicznymzmianomwobrębiepraktyki
politycznej(Loughlin,2003:48).Ztychwzględówwspółcześnie-jakkonstatuje
E.Carolan-konstytucjajestraczejdeterminowanymprzezpraktykępolityczną
ncelowymnarzędziem,któregoprawdziwawartośćleżybardziejwinstrumentalnej
efektywnościniżjejontologicznejlegitymizacji”(Carolan,2009:5).
Wspomnianeokolicznościprzekładająsięnareinterpretacjędotychczasowychról
poszczególnychinstytucjisystemupolitycznego.Wodniesieniudosądówkonsty-
tucyjnychoznaczato,żezaczynająonebyćocenianepoprzezswąefektywnośćwe
wpływaniunapraktykękonstytucyjną.Innymisłowy,ichaktywnośćtraktowanajest
jakoelementrealizacjizasadygoodgovernancewprzestrzenipublicznej(Harding,
Leyland,2009:24).Współczesnymwyzwaniemstajesięzatemzaprojektowanie
takiejarchitekturyinstytucjonalnej,którazapewniałabyforumartykulacjiprzyjmo-
wanychwramachwspólnotyróżnorodnychstanowisk.
WkontekściestawianejprzezP.Rosanvallonatezyoniemożliwościtrwałego
iostatecznegosamookreśleniasiędemokratycznejwspólnoty,oznaczatoporzuce-
nieaktukonstytucjinarzeczabstrakcyjnych,niezakotwiczonychwtekścieustawy
zasadniczej,leczformowanychwspontanicznymdyskursie,zasadmoralnych
ipolitycznych.Wtychwarunkachsędziowiemielibysięstaćmoderatoramidys-
kursukonstytucyjnego,strażnikamiotwartościwokandyirównościuczestnictwa
wprocesiedemokratycznegodyskursu.
Współczesnakoncepcjarządówprawauzasadnianajestprzedewszystkim
ideąprawczłowieka.Jednąznajbardziejwidocznychtendencjiwtransforma-
cjiwspółczesnegokonstytucjonalizmujestdominacjadyskursuprawczłowieka
wprawiekonstytucyjnym,coniewątpliwieznajdujeswojeodzwierciedleniewe
wzrościeznaczeniasądówkonstytucyjnych.Spórwokółprawpodstawowychjest
sporemocharakterzeprawnym,politycznymorazmoralnymjednocześnie.Niemogą
wnimzatemwpełniuczestniczyć-mówiącmetaforycznie-sędziowiezamknięci
wprawniczejwieżyzkościsłoniowej.Legitymizacjaprzezodwołaniedokonkretnych
wartościwymagaodpowiednichpostaw,cowspółbrzmiztorującąsobiewkulturze
prawnejwizjąaktywnegoprawnika(Zirk-Sadowski,2009:50).Rozważaniamo-
ralnenakazująprzyjęcieperspektywytych,którzybezpośredniozostajądotknięci
przezpodejmowanerozstrzygnięcia.Takąpostawęmożnaodczytywaćjakoswoistą
formęreprezentacjipolitycznej,bowiemłacińskizwrotrepraesentareznaczytyle,
couczynićpowtórnieobecnymcośaktualnienieobecnego.
Nowykonstytucjonalizmtrudnopogodzićzdotychczasowym,Kelsenowskim
paradygmatemsądownictwakonstytucyjnego.Chodziprzedewszystkimozakwe-
stionowanierozdziałunaprawneipolityczneinstrumentykonstytucyjne,wramach
któregotepierwszewyznaczaćmiałyobiektywnegranicedlarealizacjibieżącej
