Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
WSTĘP
spostrzeżeń,które–zebranerazem–układająsięwzarysteorii,której
integralnymskładnikiemsąosobliwościspołeczne.Wartopokusićsię
oichzsumowanieirozwinięcie.Toteżpodejmujępróbęprzedstawienia
wramachjednegosystematycznegopodejściazagadnieńdotyczących
różnorakoujmowanychinazywanychosobliwości,takichjak:wyjątki,
obcości,niezwykłości,dziwności,skazylubpiętnaspołeczne,sytuacje
progowe.Proponujęzbiórzałożeń,wyznaczającychzrębyorientacjiteo-
retycznej,któratraktujeosobliwościjakopodstawoweskładnikiteorii;
budujęjednorodnymodelpojęciowy;gromadzętwierdzenia,któreukła-
dająsięwzarysteoriiosobliwościspołecznych.
Uważam,żekategoriaosobliwościspołecznychznacznieposzerza
możliwościeksplanacyjneteoriisocjologicznej,zwłaszczajeżeliidzie
ozagadnieniezmianspołecznych.Społeczeństwaporuszająsięodjed-
negostanurównowagi(powiedzmy–względnejrównowagi)doinnego,
natomiastsamruchjestraczejprocesemwyjątkowonieuporządkowa-
nym,zaskakującyminieprzewidywalnym.Owestadiagłębokichprze-
mian,nazywaneniekiedytransformacją,wznacznymstopniupozostają
pozazakresemstosowalnościklasycznychteoriisocjologicznych,które
zeswejnaturykoncentrująsięnatypowychaspektachtrwaniaspołeczeń-
stwa.Ignorująnatomiastlubpomniejszająznaczenielokalnychzakłóceń
wporządkuspołecznym,któredochodządogłosuwtransformujących
sięspołeczeństwach.Mnożąsięwtedyliczneprocesyosobliwe.Niektóre
znichmogązdecydowaćoniespodziewanymkierunkuzmianspołecz-
nych.Dotarciedoichistotywymagaodwołaniasiędoteorii„skrojonych”
namiarętakichwłaśnieprocesów–nietypowych,cząstkowych,narusza-
jącychuobecnionejużpowszechnewięziiprawidłowości.
WieleuwagipoświęcamwtejksiążcezmianomustrojowymwPolsce,
któreopisujęzapomocąmodelupojęciowegostanowiącegointegralną
częśćteoriiosobliwościspołecznych.Odwołującsiędoteoriiosobliwości
społecznych,próbujęrównieżwyjaśnić(czy–jakktowoli–zinterpre-
tować)procesy,któreskładająsięnatransformacjęustrojowąwPolsce.
Uwzględniamrównieżtypoweuwarunkowaniazmianspołecznych,jako
żesensownewypowiadaniesięoosobliwościachzobowiązujedoujmowa-
niaichwkontekściepospolitychprocesówiwięzispołecznych.Wywód
prowadzę,równolegleanalizującosobliwezasobymentalne,normatywne,
interakcyjneorazosobliweinteresyspołeczne.Jestmoimzamysłemjed-
noczesneuchwycenieprocesówzachodzącychwtychczterechistotnych
typachwięzispołecznych.
Zarównowujęciachteoretycznych,jakipotocznychdajązauważyć
dwieskrajnetendencjewpostrzeganiugłębokichprzemian,którezaszły
wPolscelatach1976–2007.Zpunktuwidzeniajednychsąoneoczywiste,
