Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wzięciaplastycznewpoluzainteresowaniapolskiejkrytyki,pozwalateżm.in.naporówna-
niarealizacjidogmatówdoktrynyczymechanizmówkontrolnych
21
.Zopracowańsocreali-
stycznejkrytykiliterackiejdodajmydwiepozycjejakokonsekwencjeprzedstawionejwyżej
koncepcjikrytykinowegotypu
22
.WskazanaprzezJ.Sławińskiegofunkcjakrytykiposzczeciń-
skiejjakoorganuśledczego,oskarżyciela,nadzorcyutworuczyautorazainspirowałaMa-
riuszaZawodniakadozbadaniaDsądowych”aspektówkomunikacjimiędzyniąaliteraturą.
DorotaTubielewiczMattsson,idącślademtezySławińskiegoosocrealizmiejakoparadyg-
maciedoświadczeń,dokonałacharakterystykikrytykiliterackiejzlat1945-57wperspektywie
progresywizmu.
Spośródogólnychsyntezpolskiejsztukiprzytoczmynp.opracowaniaJanuszaBoguckie-
go,AndrzejaK.Olszewskiego,kolejnewydaniaTadeuszaDobrowolskiegotrzeciegotomu
historiidwóchwiekówmalarstwapolskiego,AleksandraWojciechowskiegostudiummło-
degomalarstwapowojennegotrzydziestolecia,BożenyKowalskiejopowieśćomalarskiej
awangardziepowojennej,AndrzejaOsękiszkiceosztucepo1955roku
23
,znowszychnp.
szkiceMałgorzatyKitowskiej-Łysiak,pracePiotraPiotrowskiegoiAndyRottenberg
24
.
Bogucki,Kowalska,Wojciechowskiwróżnymstopniuuwzględniająteżwybranewypo-
wiedzikrytyczne,sporouwagipoświęcającnp.presocrealistycznemuDsporowiomalar-
stwo”.Dodajmy,żeocenysztukiijejpercepcjidokonanezostałyprzezwymienionych
autorówjeszczewczasachrealnegosocjalizmu.Zrefleksjimonograficznychnadsocreali-
zmemwsztucenależywymienićpionierskieopracowaniapochodzącezlat80.,tj.tekstJe-
rzegoIlkoszapomieszczonywtomiemateriałówkonferencjiosztucepolskiejpo1945
roku
25
,katalogzorganizowanejwWarszawiewystawy,zewstępemAnnyZacharskiej,oraz
znaczące,choćniewielkieobjętościowoopracowanieWojciechaWłodarczyka,doktórego
odwołująsięzarównopracezdziedzinyliteratury,jakisztukplastycznych
26
.Wzakresie
architekturysocrealizmuprekursorskieznaczeniemastudiumKrzysztofaStefańskiego,
opublikowanenapoczątkulat80.,nabudowlachWarszawykoncentrująsiękolejneważne,
różnemetodologicznieprace
27
.WaldemarBaraniewski,interpretującideologicznesensy
1111111
21
K.Śliwińska,SocrealizmwPRLiNRD.Poznań2006.
22
M.Zawodniak,Literaturawstanieoskarśenia.Rolakrytykiwśyciuliterackimsocrealizmu.Warszawa1998;
D.TubielewiczMattsson,Receptanaułomnośćświata.KrytykaliterackaasocrealizmwPolsce.Katowice2002;
por.taż:Polskasocrealistycznakrytykaliterackajakonarzędziewładzy.Uppsala1998.
23
J.Bogucki,SztukaPolskiLudowej.Warszawa1983;B.Kowalska,Polskaawangardamalarska1945-1980.
Szanseimity.Warszawa1988[wyd.I:Polskaawangardamalarska1945-1970.Warszawa1975];T.Dobro-
wolski,Nowoczesnemalarstwopolskie,t.3:lata1939-1963.Wrocław1964;tenże,Malarstwopolskie1764-
-1964.Wrocław1968;tenże,Malarstwopolskieostatnichdwustulat.Wrocław1989[wyd.I1976];A.K.Ol-
szewski,Dziejesztukipolskiej1890-1980zzarysie.Warszawa1988.
24
M.Kitowska-Łysiak,Ślady.Szkiceosztucepolskiejpo1945roku.Lublin1999;P
.Piotrowski,Znaczeniamo-
dernizmu.Wstronęhistoriisztukipolskiejpo1945roku.Poznań1999;A.Rottenberg,SztukawPolsce1945-
-2005.Warszawa2005.
25
J.Ilkosz,MalarstworealizmusocjalistycznegowPolsce,[w:]Sztukapolskapo1945roku.MateriałysesjiStowa-
rzyszeniaHistorykówSztuki,Warszawa,listopad1984,red.T.Hrankowska.Warszawa1987,s.189-211.
26
Obliczasocrealizmu.MuzeumNarodowewWarszawie,wrzesień-październik1987.[Kat.wyst.],wstęp:
A.Zacharska.Warszawa1987;W
.Włodarczyk,Socrealizm.Sztukapolskawlatach1950-1954.Kraków
1991(wyd.ILibella,Paryż1986).
27
K.Stefański,Architekturapolska1949-1956.DKwartalnikArchitekturyiUrbanistyki”,t.XXVII,1982,
z.1-2,s.13-104;W
.Baraniewski,IdeologiawarchitekturzeWarszawyokresurealizmusocjalistycznego.DRocz-
nikHistoriiSztuki”,t.22,1996,s.231-260;M.Leśniakowska,ArchitekturawWarszawie.Lata1945-
-1965.Warszawa2003;J.Zieliński,RealizmsocjalistycznywWarszawie.Urbanistykaiarchitektura(1949-
-1956).Warszawa2009.
9