Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykawimięwartości
19
dozawieraniawzajemnychkompromisów.Dialogzwładzami-doustalenia
wspólnejpłaszczyznytego,conajważniejszedlaobustronizawieraniakompro-
misówtakichjakporozumieniasierpnioweipóźniejsze.Zasadadialoguiosiąga-
niakompromisówbyłaprzeciwstawnawizjikonfrontacji,permanentnegokon-
fliktu,radykalizacjipostawizachowań.TymizasadamiMazowieckikierowałsię
jakodoradcaLechaWałęsyiKomisjiKrajowej,atakżejakoredaktornaczelny
nTygodnikaSolidarność”.
Wwielomilionowymruchurewindykacyjnymbyłpostaciąbardzoważną,
alenieaspirowałdoroliprzywódcymas.Jegosposóbmówienia,argumentowa-
nia,niechęćdodemagogiiczychoćbywystąpieńemocjonalnych,prowadzenie
wywodutoremkrytycznegonamysłu,byłytypowymicechamipolitykagabi-
netowego.Dobrzeczułsięwwąskichgronachludzidobrzezorientowanych
codostanupolskichspraw,ograniczeńimożliwości.Byłświetnymdoradcą
oraztwardymicierpliwymnegocjatorem.Wiedziałdobrze,żerewindykacje
obywatelskiewPolscegodząnietylkowinteresyaparatupartyjnegoigrup
znimsprzymierzonych,aleteżwmocarstwoweinteresyZSRR,ajakopolityk
znającyZachódnieżywiłprzesadnychzłudzeńcodojegozdolnościwywarcia
naciskunaMoskwę.ObywatelskieinarodowerewindykacjewPolscemusiały
podważaćsowieckiewładztwonadPolską,alenależałotorobićmożliwiepłynnie,
stopniowo,bydaćprzeciwnikowiczasnaoswajaniesięznowąsytuacjąiunikać
przekroczeniagranicy,którejnaruszeniesprowokowałobyKremldouderzenia.
Zawszewtakichdyskusjachpowracałopytanie:gdzieprzebiegatagranica?
ZależnieododpowiedzinatopytaniePolacydzielilisięnaradykalnychiumiar-
kowanych.Mazowieckinależałdoumiarkowanych,wolałzatrzymaćsięokrok
zawcześnieniżkrokzapóźno.Zarazemjednakprzypominał,żeelementem
myśleniarealistycznegojestteżpostawaiaspiracjespołeczeństwa,bezuwzględ-
nieniaktórychumiarłatwostajesiękapitulacją.
Internowany13grudniaprzezroksiedziałkolejnowobozachwStrzebie-
linku,JaworzuiDarłówku.Byłotodlańdoświadczenietrudne,jakdlawielu
innych.PotrafiłjejednakprzekazaćwrefleksyjnymopisieInternowanie,który-
przemyconyzobozu-ukazałsięwpodziemnymwydawnictwie,anastępnie
naZachodzie,izostałprzetłumaczonynajęzykiobce.
Pozostałniezłomny,alesięnieradykalizował,anipodwpływemwłasnych
doświadczeń,anipostawwieludziałaczynSolidarności”.Przezwładzezostał
zepchniętywniebyt,nietylkoniemógłsięwypowiadaćwśrodkachprzekazu,
cobyłopowszechnymlosemintelektualistównSolidarności”,aleutrudniano
munawetpowrótdorodzimegośrodowiskaKIK.Wprawdziezostałczłonkiem
Zarządu(nacowładzeniemiaływpływu),alegdyobjąłprzewodnictwoRady
ProgramowejKIKigdyukazałsięjejpierwszydokument,władzezagroziły
