Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
MateuszWierciński
informacjizwiązanymizformąizna-
czeniemsymboluwsztucearolą
nazwyjakoichłącznika,należypo-
służyćsięprzykłademlWwystarcza-
jącymstopniunaświetlatęsytuację
pewienmyślowyeksperymentlJan
JelinekwswoimWielkimatlasiepra-
historiiczłowieka(1977)zamieszcza
zdjęcie,naktórymstoipodnawisem
skalnymwtowarzystwietrzechtu-
bylcówaustralijskich(sl516,ill838)l
Jednymznichjestautoruwidocznio-
negonaskalemalowidłalJeślinanie
spojrzymy(ill1),zanimodczytamy
oryginalnypodpispodzdjęciem,wna-
szymumyślepojawiasięskojarzenie,
Il.1.Odręcznakopiamalowidłaukazującego
któremawstępnierozpoznać,aza-
WężaBurlungaiznaczniemniejszą
temrównieżjakośnazwaćprzedsta-
postaćludzką.ZiemiaArnhema,
Australia(rys.J.Budzisz;napodstawie
wionyznaklWtensposóbzaliczamy
zdjęciaw:Jelinek1977:516,il.838)
godouprzednioznanejnamkatego-
riiznakówlTymczasempodpisgłosi:
„Wielkiemalowidłobaśniowegowęża
Burlunga;czerwoneplamynatułowiusymbolizująjajalArtystatubylecsiedzi
przedmalowidłem;ZiemiaArnhema,AustraliaPółnocna”lWopracowaniubra-
kujewyjaśnieniatakdużejrozbieżnościpomiędzyoczekiwaniamizwykłego
czytelnika,znającegoogólnywyglądwęża,aobrazemnaskalelNiejesttojed-
nakbłędnypodpisiodosobnionyprzypadeklRzeczbowiemdotyczyTęczowe-
goWęża,któryjestznanymmotywemwierzeńwAustralii(nplMorphy1991,
2001;Mowaljarlai,Malnic1993;Mudrooroo1997;McKnight1999;Szyjewski
2000,2014)l
Gdybynietradycjareligijnanaświetlającaznaczenietejsceny(umiejscowionej
wtradycjiprzeznadaniejejnazwy),pozostalibyśmynagruncieanalizyformal-
nejlNigdybyśmyniedotarlidookreślonegoznaczeniasymbolicznego,utrwa-
lonegowspołecznymprzekazielAprzecieżtowartośćprzypisywanaznaczeniu
symbolicznemuzdecydowałaopowstaniudzieła!Intencjezwiązanezeznacze-
niem,aniewyłącznieaspektestetyczno-formalny,decydująocelowościtwo-
rzeniaiwyborzemotywuwsztucereligijnejlDlategoniewystarczyrozpoznać
formęznaku,naprzykładzidentyfikowaćgatunekzwierzęcia,narzędziemyśliw-
skie,kształtgeometrycznyitpl,trzebajeszczezaproponowaćskojarzenia,jakie
moglimiećużytkownicydanegoznakusymbolicznegolIdopierotuzaczynasię
