Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dziedzictwo.Izydora.z.Sewilli.
11
Czymjestprawonarodów,Czymjestprawowojskowe,Czyjestprawo
publiczne,CzymjestprawoKwirytów,Czymjestustawa,Czymsą
uchwałyludu,Czymsąuchwałysenatu,CzymjestKonstytucjaiedykt,
Czymsąodpowiedziuczonych,Oustawachkonsularnychitrybuna-
łów,Oustawienasyconej2,Oustawachrodyjskich,Oprzywilejach,Co
możeustawa,Dlaczegozrobionoustawę,Jakapowinnabyćustawa,
Oprzyczynach,Oświadkach,Oinstrumentachlegalnych,Orzeczach,
Oprzestępstwachspisanychwustawie,Okarachustanowionych
wustawach,Osłowiekronika,Omomentachigodzinach,Odniach,
Onocy,Otygodniu,Omiesiącach,Oprzesileniach,Orównaniach
dniaznocą,Oporachroku,Olatach,Oolimpiadach,pięcioleciach
ijubileuszach,Owiekachiokresachżycia,Oopisieczasów.
Późniejszepokoleniateologów,apotemkanonistów,nawiązywały
przedewszystkimdowywodówIzydoraoustawie.Wypadajeodczy-
taćwświetlepodziwudlapisma,jakiIzydorwyrażawksiędzepierw-
szej,Ogramatyce.Piszetam:nPismotoznakirzeczy,znakisłów,
wktórychtkwitakasiła,żewypowiedzinieobecnychprzemawiajądo
nasbezgłosu,wprowadzająsłowanieprzezuszy,leczprzezoczy.
Użytekliterodkrytodlapamięcirzeczy–abynieuciekłyzapomniane,
zostajązwiązaneliterami.Zewzględunaróżnorodność,słuchający
nieumielisięwszystkiegonauczyćanizachowaćwpamięci”.Ustawa
to–piszeIzydor–rodzajprawa,boprawoskładasięzustaw(leges)
iobyczajów(mores).Ustawatospisanaconstitutio,awięccośustano-
wionego,rozporządzonego,postanowionego.Ustawatoprawousta-
nowioneipisane,którymsięcośzezwalaalbozakazujealbokarze–
poto,abylękprzedniąujarzmiałzuchwałość,niewinnośćczułasię
bezpiecznawśródniegodziwców,aunichsamychlękprzedkarątrzy-
małwkarbachskłonnośćszkodzenia(tenpoglądnacelustawznalazł
oddźwiękwbulliGrzegorzaIXRexpacificusz1234promulgującej
pierwszyurzędowyzbiórkościelnegoprawapowszechnego).Właśnie
tym,żejestpisanaiustanowiona,różnisięustawaodobyczajów:oby-
2Autorwyjaśniapojęcieustawynasyconej:nUstawanasyconatotaka,którawypo-
wiadasięowielurzeczachrównocześnie,nazwanaodwielościsprawijakbyod
obfitości;stądipisanierozmaitościitworzenieróżnychpoematów,jakHoracego,
Juwenalisa,Persjusza”.JakoprzykładtakiejustawywskazujeLexnovella.
