Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
UrszulaKowalczuk
nadajeimcharakterprobierczy.Obliczonebyływszaknietylkonawprowa-
dzeniedokursu,lecztakenaspójneiwyrazistezaprezentowanieprzezwykła-
dowcęnaukowegocredo,przyjmowanejroli,stosunkudosłuchaczy,aprzede
wszystkim–cointeresujemnienajbardziej–stanowiłydoskonałąokazjędoujaw-
nieniaświadomościmetodologicznej.Zachowanewykazywykładówiichtreści
2
zapewneświetnieorientująwstaniewiedzykadryakademickiej.Aleprzekona-
niadotyczącekondycjinaukiwlatachsześćdziesiątychXIXwieku,śladydo-
tyczącepodziałówdyscyplin,moliwościiograniczeniazwiązanezokreśleniem
przedmiotubadańczyperspektywypoznawczej,wyboryprocedurzwiązanych
zfunkcjonalnymporządkowaniemiprzekazywaniemwiedzyzdecydowaniele-
piejsąwidocznewłaśniewtychwstępnychskrótach.Tutrzebabyłopowiedzieć
to,conajwaniejsze,couznawałosięzasednoswojegonaukowegozadaniaidy-
daktycznegopowołania.Nieprzypadkowoprzecie
takąwagęprzykładanodo
publikacjiiupowszechnieniaprelekcjiwstępnych.Niejestoczywiściemoliwe
3
przyjrzeniesięwszystkimznich,dlategoprzedmiotemmojegoartykułubędzie
kilkawypowiedzi,którepozwalająśledzićkształtowaniesięświadomościmeto-
dologicznejzwiązanejzbadaniemliteraturyiwypracowywaniemperspektywy
historycznoliterackiejwSzkoleGłównej.Robięjednakwyjątek,októrymponiej.
Wewszystkichnajwaniejszychświadectwachdokumentującychstankadry
SzkołyGłównejnazwiskojednegoprofesorajestwyrónianezkilkuconajmniej
powodów–solidnegowykształcenia,atrakcyjnościwykładów,naukowejodwagi,
siływpływunamłodzie.ChodzioczywiścieoJózefaKazimierzaPlebańskiego.
4
Takwyglądałotozperspektywyjegostudentów:
Kierunekkrytycznywocenianiurozbieranychprzedmiotów,argumentacjawceluwy-
jaśnieniaprawdyzniezwykłąsiłąwypowiadanaiwykłady,zawszepełneoywienia,sta-
nowiły,rzecmona,szeregpraktycznychlekcji,wktórychmłodzie,ądnawiedzy,
znajdowałapodnietędosamodzielnegomyśleniaipracynadnauką.Tychzacnieroz-
budzonychdąnościwduszysłuchaczównicjupóźniejwygładzićaniprzytłumićnie
byłowstanie.
5
Zczasowegodystansumonabyłojeszczeowykładachprofesoradodawaćjedną
rzeczniebagatelną:
2
Zob.np.SpiswykładówwSzkoleGłównejWarszawskiej,z.4–10,Warszawa1865–1868.
3
OzainteresowaniuprelekcjamiwstępnymipozamuramiSzkołyGłównejzob.M.M.Kac-
przak,WydziałFilologiczno-HistorycznySzkołyGłównejnakartach„BibliotekiWarszawskiej”
(1862–1869),wtymtomie,s.107–153.
4
Zob.Z.Libiszowska,JózefKazimierzPlebański(1831–1896),DZeszytyNaukoweUniwer-
sytetuŁódzkiego.NaukiHumanistyczno-Społeczne”1956,seriaI,z.4,s.73–181.
5
SzkołaGłównaWarszawska(1862–1869),t.1:WydziałFilologiczno-Historyczny,Kraków
1900,s.27.
