Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obokzastawuhipotecznegowystępowałrównoleglezastawzdzierżeniem48,coraz
bardziejzresztąwypieranyprzeznoweformykredytu.
WpołowieXVw.przynajmniej2/3parceliprzyulicyDługiejwGdańskupo-
siadałoobciążonehipoteki.Sądzićotymmożemyzilościzastawówhipotecznych,
czylibezdzierżenia.Zastawyhipotecznew1477r.wynosiłyokoło5%wszystkich
transakcjizastawnych,wroku1483-ponad4%,zaśwroku1484-ponad6%
49
.
Wzmiankioobciążeniuhipotekiokreślonejnieruchomościnadanąsumękapitału
spotkaćmożnazresztąjużwXIVw.WdrugiejpołowieXVw.występująliczne
wzmiankidotyczącepożyczekdwojakiegorodzaju:podzastawczynszupłynącego
znieruchomościipodzastawwartościparceli.Taknaprzykładhipotekadziałki
finansistyJakubaBlomenowaobciążonabyłapożyczkąudzielonąmuprzezcy-
stersówpelplińskichpodzastawwartościcałejposiadłości50.Podobnierzeczsię
miałazdziałkamigdańszczan:Bischofa,Hessela,Bechtera,Amelangaiinnych51.
Zastawczynszurównieżniewątpliwierozwijałsięwomawianymczasie,oczym
świadczyćmożewydanaprzezM.ToeppenaOrdinanciederherenscheppenwie
diesichundennenderhaldendasjaerobir,alsevoncollacienzcuhalden,weynzcu
sendenetc,undeouchwiesieeremSchreiberundeanderenerendienerenetc.pfe-
genzcuIonenundezcuschenken52,pochodzącaprawdopodobniezroku1454.Nie
powtarzającznanychwliteraturzeprzedmiotuprzepisów:dokonywaniatransakcji
ziemiąwmieściewobecławy,zakazówsprzedażydwóchrentztejsamejdziałki,
kupnaparceliprzezosobyniepożądaneitp.,pragnęzwrócićuwagęnato,żewłaśnie
womawianymczasiewładzeGdańskawykazująszczególnątroskęouregulowanie
sprawyzastawównieruchomości.Wlicznychprzepisach53regulująsprawęichwy-
korzystywaniaizabezpieczania.Postanowieniatewykazująjasnorozpowszechnie-
niesięobrotówkredytowychzwiązanychzhipotekąiistnieniespekulacjigruntowej.
Przyrozpatrywaniuróżnorakichformzwiązanychzziemskimioperacjamikre-
dytowymi,mającymnaceluzwiększeniedochoduzkapitałulokowanegowparceli,
48nMichelErtmanhatbekant,dasheCasparEggertschuldigis52markger.geldesdietzube-
czalendeufPurificationisMarienehsttzukomendeobireynjaradireynhalbjardornoch.Dovor
setczetheryneynegartenmiteynerschawnenobirdenKoggenbruckengelegenvoreynpfantglick
eynenvorfolgtenpfande,undwurdedassacheseyn,dassGotobirengebote,dasshernichtweder
queme,somogenseyneerbnamendengartenunddyschawnevorallsovelegeldestzusichlozen”
.
WAPGdańsk,ks.ławnicze.300.43.2b,s.207,1468r.;nJacobBokemanvanderTuyehefbekant,dat
heschuldichisBerndZegerfiriede26ger.marc.Davorsettetheemtopandetwehofendarsulves
gelegen,tobetalenupMartininegestkomende9marc.4sc.unduptiweMartinidarnaupiczlike
tyt9marc4scallglikvorvolgendepandederbetalingenernebeddichnochlostolaten,demevor
gehedemdinge[ł]”
,tamże,s.273,1469r.
49WAPGdańsk,300.43.212,księgazadłużeńizastawów.
50WAPGdańsk,300.32.4.ks.gruntowa,s.34v,1480r.
51Tamże,s.13v,19v,70v,88v.
52M.Toeppen,DasDanzigerSchö.enbuch,Gdańsk1878,s.5.
53
Tamże,s.37:vonpfandesSetczunge,Nochvonpfandsetczen,s.38:Nochvonpfanden,von
pfanden,s,39:Nochvonpfanden.
31
