Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
JAROSŁAWKILIAS,JACEKRACIBORSKI
1989-1993,awięcokresodproguOkrągłegoStołudowyborów1993roku,za-
mykającychpierwsząfazętransformacji.Uczenicizajmowaliodmiennemiejsca
wnaucepolskiejiświatowej,predysponująceichdoróżnychformpublicznejak-
tywnościsocjologicznejizapewniająceimodmiennystopieńizakrespotencjalne-
gospołecznegooddziaływania.Tenpierwszy,polatachfunkcjonowaniawWielkiej
Brytaniijakouczonyspozaczołówkiświatowejczychoćbybrytyjskiejnauki,miał
dopieroprzedsobąokresnajwiększejsławypoopublikowaniudziełstanowiących
oryginalnąpanoramęspołeczeństwakończącejsięnowoczesności,współgrających
zmodnymwówczasnurtemintelektualnympostmodernizmu.Wkrajuniebyłani
postaciąpowszechnieznaną,ani-jeszcze-uważniesłuchaną,jakąstałsię,gdydo
krajudotarłyechajegoświatowegorozgłosu(por.Domosławski2021:518-646).
Nicwięcdziwnego,żewczasieprzełomupolitycznegowkrajuukazałsięzaled-
wiejedenartykułmniejwięcejrelewantnywzględemtutejszychwydarzeń,dotego
opublikowanyniewprasiespołeczno-politycznejczynaukowej,awmiesięczniku
DLiteraturanaŚwiecie”(Bauman1991a).ZkoleiJerzyJ.Wiatrpozostawałnie-
zmiennieważną(ibudzącąemocje)postaciąjakonajbardziejznanyzsocjologów
związanychzestronąnazywanąwiosną1989rokuDpartyjno-rządową”,nieunika-
jącyDgorącej”,politycznejproblematyki.Byłzaangażowanyjakoorganicznysocjo-
logpubliczny-partyjnysocjologPZPR,późniejzaśśrodowiskawywodzącejsię
zPZPRlewicy,któreporozwiązaniutejpartiiutworzyłoSocjaldemokracjęRP
.Po
Czerwcu1989stałsięjednymzaktywniejszychpolitykówtejpartii,pełniącfunkcje
parlamentarneirządowe.
NiezależnieodswegooddaleniaodkrajuZygmuntBaumannieporzuciłso-
cjologiipublicznej,jednakramą,wjakąwpisywałasięjegorefleksja,byłaraczejan-
glosaska(względnie:międzynarodowa)socjologiapubliczna.Pozostawałobecny
izaangażowany,nieporzucająclewicowejorientacjiideowej,częstokroćwlewico-
wychmediach.ChoćpisałtakżeoPolsce,wjegopracachdostrzegalnyjestdystans
zewnętrznegokomentatora,zainteresowanegoniejedyniewydarzeniamiwkraju
inietylkogwoliichsamych,alerównieżgwoliichznaczeniadlaświataZachodu.
Kluczowącechąjegomyśleniawydajesięsceptycyzm.Zajegoświadectwomoże
posłużyćopublikowanyuprogu1989roku,apochodzącyzkońcapoprzedniego
rokutekstPoland:OnitsOwn(Bauman1989).Polskękońcalatosiemdziesiątych
XXwieku,wmomencieosłabieniaradzieckiejdominacji,widziałjakoobszarsta-
gnacji,gdziekonfliktystrukturalnychinteresówwłaściwieuniemożliwiająreformę,
naktórejżadenzistotnychspołecznychaktorówniemanicdozyskania.Tajego
diagnoza,opierającasięnazasadniczomarksistowskiminstrumentarium,wydaje
siętyleżdogłębna,coambarasującomylnajakoproroctwo.
JednaknawetpoupadkukomunizmuZygmuntBauman(1990/1991,1991a)
niepodzielałentuzjazmuwieluwspółczesnych.Komunizmujmowałjakoskraj-
nąformęnowoczesności,wzorientowanejnawzrostkonsumpcjidynamicewca-
lenieodległąodzachodniegokapitalizmu.Jegoupadekpostrzegałjakofiasko
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA■NR1(14)/2021■ISSN0585-556X
