Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
KrzysztofGładkowski
łecznych.Wopracowaniachnaukowychnajczęściejodwoływanosiędoterminu
ntradycja”,któryutożsamianybywałzdziedzictwemkulturowym.Takuczynili
autorzySłownikasocjologicznego:
tradycja(dziedzictwokulturowe)1treściidobrakulturoweprzekazywane(nadawaneiodbierane)
wczasieiprzestrzeni,podlegającespołecznemuwartościowaniu,zazwyczajuznawanezaważne
idoniosłezarównodlateraźniejszościdanejzbiorowości,jakidlajejprzyszłości;sątogłównie
takieelementy,jaknormyspołeczne,wzorcedziałania,obyczaje,wierzenia,sposobymyślenia,
wytworymaterialne,zatradycjęuznajesięniekiedysamprocestransmisjitreścikulturalnych10.
Terminndziedzictwokulturowe”jestzłożony.Wyróżniasięwnimproblem
zakresuterytorialnegodziedzictwakulturowego,wskazując,żejestnimdorobek
pozostawionyprzeznaródlubspołecznośćregionalną.Jegoznaczeniewynika
zfaktu,żekażdyutożsamiasięzjakąśprzestrzenią,terytorium1państwem,
regionem,społecznościąlokalną.Wwypadkuwielokulturowegodziedzictwa
wielupolskichmiastiregionówwskazujesięm.in.natrudnościzokreśleniem
zakresuterytorialnegoiustaleniemprawawłasności.WodniesieniudoPolski
szczególniezaznaczasięzmiennośćgranic,którychskutkiemsązarównopozo-
stawioneróżnorodnedziedzictwomaterialneiniematerialne,jakispołeczności
narodoweietniczne,ciąglenieszczęśliwienazywanenmniejszościami”.Autorzy
zajmującysiędziedzictwemzwracająuwagęnakwestięwartościowania:
Rozpatrującpojęciendziedzictwakulturowego”należyuświadomićsobieolbrzymieznaczeniewar-
tościowania.Niektórzyuważają,żedziedzictwemjestcałaspuściznapoprzodkach,wszystko,co
ustępującepokoleniapozostawiająpotomnym.Inninatomiasttwierdzą,żejesttotylkotaspuściz-
na,którąmłodzichcąkontynuować,którazostałazaakceptowanaiktóramaszansębyćdalejprze-
kazywanakolejnympokoleniom.Abycośocenić,przyjąćiakceptować,czytoindywidualnie,czy
teżwpewnejwspólnociedającejpoczuciesiłyibezpieczeństwa,należywłączyćprocesyświadomo-
ściiokreślić(choćczęstobezartykułowania)własnątożsamość.Świadomośćwłasnegodziedzictwa
kulturowegotozwiązkiłączącejednostkęzespuścizną(tradycją)własnejwspólnoty1rodziny,
grupyetnicznej,regionalnej,wspólnotyreligijnejczynarodowej.Więzitesąpochodnąwiedzy
iemocji[ł]Świadomośćwłasnegodziedzictwawyrażasięwsubiektywnychpostawachmoralnych,
tj.wartościachiocenach,opiniachipoglądach,atakżejestpodatnanamityistereotypynatemat
tego,conasotacza.Wyrażasięrównieżwdziałaniuizachowaniu,czylipostawachbehawioral-
nych.Uświadomionedziedzictwopodlegawartościowaniu,adopierowdalszejkolejnościochronie
ikonserwacji11.
Wprocesualnymujęciu:nDziedzictwokulturowejestzmiennymwczasiepla-
stycznymkonstruktemuzależnionymodpozycjispołecznej,pochodzeniaibiogra-
fiipodmiotu,atakżeodkoniunkturypolitycznejczymomentuhistorycznego”12.
10K.Olechnicki,P.Załęcki:Słowniksocjologiczny.Toruń1997,s.229.Por.J.Szacki:
Tradycja.Przeglądproblematyki.Warszawa1971(wyd.2,popr.2011).
11I.Lewandowska,A.Romulewicz:HistoriakulturyidziedzictwokulturoweWarmiiiMa-
zur.Bibliografiazalata1990-2009.Olsztyn2010,s.6.
12E.Nieroba,A.Czerny,M.S.Szczepański:Międzynostalgiąanadzieją.Dziedzictwokul-
turowejakodyskursywnyobszarrzeczywistościspołecznej.W:Międzynostalgiąanadzieją.Dziedzictwo
