Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
KrzysztofGładkowski
niemieckieterytoria,żewrócilidoswejdawnejpiastowskiejojczyzny,amiejsca,
wktórychprzyszłoimżyć,niewielemiaływspólnegozeznanymimotoczeniem,
zwłaszczagdyspoglądalinaarchitekturę.NaMazurachprzybyszezKresów
mówili,żeżyjąwGermanii.WschodniacynaŚląskunazywaliŚlązakównhany-
sami”,podkreślającswojąodrębnośćiobcośćświata,wktórymprzyszłoimżyć.
Tenobcyświattoniemieckiedziedzictwokulturowe,któregostalisięspadkobier-
caminiezwłasnejwoli.ZarównoNiemcy,jakiPolacyzeWschoduzostaliwypę-
dzonymi15.Ichociażpropagandapolitycznadziśodróżniasprawcówiofiary,jak
niegdyśodróżniaławypędzonychirepatriantów,tozantropologicznegopunktu
widzeniaobietegrupybyłyofiaramidecydentówwJałcie.Wysiedlonozarówno
PolakówzKresówIIRzeczypospolitej,jakiNiemcówzewschodnichrubieży
IIIRzeszy.Przezkrótkiczasod1945rokudolata1946rokużylioboksiebie
razemitakstalisiędziedzicamiobcegoimśrodowiska,wktórympowypędze-
niumusieliżyć.NowepokoleniaPolakówiNiemcówwzrastałyjużwobcymdla
ichrodzicówotoczeniu.Narodzinyiwzrastanieuczyniłyniemieckiedziedzictwo
kulturowewsposóbnaturalnyichwłasnym.Todziedzictwozostałoczęściąich
osobowości.Czyjednaknapewnostałosięniąwpełni?Natopytaniespróbuję
odpowiedzieć.
Dziedzictwokulturowejakoczęśćosobowości
Problemdziedzictwakulturowegoniewątpliwieściślewiążesięztożsamością.
Świat,wktórymwzrastamy,jestświatem,zktórymidentyfikujemysię(także
wsposóbnegatywny)jużprzezcałeżycie.Wsposóbnaturalnyludzieirzeczy
obserwowaneoddzieciństwaprzezinterakcjestająsięnaszymi.Winterakcji
zludźmiiotoczeniemkształtujesięnaszaosobowość.Czyjednakmożnamówić
opełnejosobowości1opełnymrozwoju,gdyograniczonyzostajedostępdowie-
dzy,doprawdyoprzeszłościświata,wktórymżyjemy,więcej1gdynietylko
przemilczasię,alezakłamujetęprawdęiodcinaodmożliwościjejpoznania.Po
doświadczeniachsystemutotalitarnego,wktórymprzyszłożyćnietylkoPolakom
po1945roku,odpowiedźjesttylkojedna1nie!Wtakichwarunkachniekształ-
tujesiępełnaiodpowiedzialnajednostka.Człowiekniestajesięwpełniosobą.
Prawdastanowiniezbędnywaruneknormalnegorozwoju.Jestczęściąmiłości,
bezktórejczłowiekniemożeprawidłowosięrozwijać.
DziedzictwokulturoweZiemZachodnichiPółnocnychprzezdziesięciolecia
niemogłownależytysposóbstaćsięnaszymnietylkodlatego,żebyłoobce,lecz
przedewszystkimdlatego,żeprawdaonimpodważałalegitymizacjęówczesnej
15K.Gładkowski:WypędzenizeWschodu.nRocznikEłcki”2006[2007],T.3,s.1131120.
