Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakreschronologicznyiterytorialnypracy
13
gałydogłębokościokoło14m,anatrzecim–domniejwięcej15,40m(M.Łanczont,
E.Sosnowska2005,s.159–162).Wedługogólnychopinii,wyrażanychwliteraturze,
lessymogąosiągaćmiąższość20m(L.Starkel1960,s.221).
NależysięzgodzićzJ.Kondrackim,żerozciągłośćtegoregionu,przebiegającego
łukowatozzachodunawschód,wynosi–mierzonapocięciwie–około60km9,anaj-
większaszerokośćokoło18km(J.Kondracki1994,s.239).Najmniejszaszerokość,
obserwowanawstrefiezachodniej,wynosiokoło4km.
Przywysokościbezwzględnej,mieszczącejsięwprzedzialeok.180–300mn.p.m.,
regiontenmaniejednoliteukształtowaniepowierzchni.Wczęścipółnocnej,północno-
-wschodniejiwschodniejlessowepodgórzeopadawyraźniewstronęszerokiejpradoli-
ny,tworzącnawieluodcinkachdobrzewidocznąkrawędź.Ogólniemożnapowiedzieć,
żegranicatajestostrzejszanapółnocy,nastykuzdolinąWisłoka(fot.1),aniecołagod-
niejszanawschodzie,wstosunkudodolinySanu.
Środkowa,najbardziejrozległaczęśćregionujestlekkopofałdowana(łagodniepa-
górkowata–fot.2)iporozcinanadolinamirzek,niekiedyodużejgłębokościwzględnej,
(por.niżej)imniejszychcieków,którychdoliny–czasemlekkieobniżenia–sąnietylko
płytsze,aleteżnaogółrozleglejszeimająznaczniełagodniejszestoki(fot.2).Wspe-
cjalistycznychcharakterystykachrzeźbyterenuszczególnąuwagęzwracasięwłaśnie
naśrodkowąstrefętegoregionu(M.Łanczont,J.Nogaj-Chachaj,K.Klimek2001,
s.177–183–tamdalszaliteraturaszczegółowa).Niecytującwcałościaniniepróbu-
jącstreszczaćtychwnikliwychopracowań,chcielibyśmyprzytoczyćniektóreuwagi,
mogącemiećszczególneznaczeniedlaponiżejprezentowanychanaliziinterpretacji.
Jednązcharakterystycznychcechwysoczyznysąsuchedolinkidenudacyjne,oasyme-
trycznychzboczach–zboczaoekspozycjizachodniejsąprzeważniebardziejstrome,
cojestobjaśnianejakowynikróżnicwprzebieguprocesówstokowychwplejstocenie10.
Kolejnącechąjestbrakgłębokichwąwozów,typowychdlainnychpołudniowopolskich
wyżynlessowych,comożnatłumaczyćróżnicamiwbudowielessówpodkarpackich:
ichwiększązwięzłością,aprzeztomniejsząpodatnościąnaprocesyerozjiwąwozowej
(M.Łanczont,J.Nogaj-Chachaj,K.Klimek2001,s.180–181).
NapołudniurozciągasiępograniczezPogórzemDynowskim.GranicaKarpat–cha-
rakteryzującychsięodmiennym(fliszowym)podłożemgeologicznym–jesttunawielu
odcinkachwyraźniewidoczna.Strefętętworządługienakilkakilometrówgarbytere-
nowe,rozdzielonedolinamistrumieni.Garbyte–zaczynającesięjeszczewobrębiepo-
górza(por.dalej)–przechodząniżej,niekiedywsposóbdośćpłynny,wmniejszecyple
bądźszerokiewypłaszczenia(fot.4).Przeważniejednakprzejście(ajesttozmianawy-
sokościbezwzględnejrzędukilkudziesięciumetrów,następującanaprzestrzenikilkuset
metrów)jestwyraźniezauważalne.Należyprzytymzaznaczyć,żegranicawidoczna
wterenie(różnicarzeźby)zdajesięprzebiegaćniecowyżej–conajmniejkilkasetme-
trówdalejnapołudnie,nawysokościokoło290–300mn.p.m.–niżgranicastrefgeolo-
gicznychorazgranicaPodgórzaRzeszowskiegoiPogórzaDynowskiego,wskazywana
wliteraturzenawysokościokoło280mn.p.m.(J.Kondracki2000,s.312).Obserwa-
9Raczejokoło65km.
10Owacechamazapewnewpływnato,żewosadnictwiewszystkichkultur,analizowanychwdalszych
częściachniniejszejpracy,najmniejszyudziałmająniestanowiskaoekspozycjipółnocnej,leczzachodniej.
