Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.POSZUKIWANIEPODMIOTÓWEMANCYPACYJNYCHWNAUKACHSPOŁECZNYCH
Podrugiejwojnieświatowej,kiedyprzystąpionodotworzeniapod-
walinpaństwasocjalnego,pojawiłasiętezaoburżuazyjnieniuklasy
robotniczej.Porzucenieprzezruchrobotniczyrewolucyjnychambicji
przekształceniastrukturcałegospołeczeństwawzamianzaczęściowe
ustępstwazestronykapitałupozwoliłogłosićtezęopowstawaniu
wEuropieZachodniej„społeczeństwaklasywiększości–społeczeń-
stwaklasyśredniej”.Rzeczywiście,zaakceptowanieprzezkapitałfunk-
cjonowaniazwiązkówzawodowych,dopuszczeniereprezentacjiświata
pracydonegocjacjiwprzedsiębiorstwach,poprawawarunkówpracy
orazstworzeniezabezpieczeńsocjalnychpozwoliłorobotnikomsko-
rzystaćzdóbrwcześniejimniedostępnych.Lepszewarunkibytowe,
wyższedochodyiwzględnebezpieczeństwosocjalnemiałoprowadzić
zdaniemczęścikomentatorówrównieżdoprzejmowaniaprzezrobot-
nikówstylużycia,wartościipoglądówklasyśredniej.Wpraktyce
mechanizmypaństwaopiekuńczegoniekonieczniepowodowałypoli-
tycznerozbrojenieklasyrobotniczej–związkizawodoweipartielewi-
coweniezostałyaniosłabione,anispacyfikowanenaskutekustępstw
kapitału.Zamianataktyki–rezygnacjazwalkirewolucyjnejnarzecz
walkipozycyjnejipostawynegocjacyjnej–niemusiałaosłabiaćpozy-
cjizachodnioeuropejskichrobotników.(Osłabienieprzyszłopóźniej,
alezzupełnieinnejstrony).Towkońcuichżądaniaiprotesty–poza
strachemprzedkonkurencyjnymblokiempolitycznymnaWschodzie
–byłygłównąprzyczynąustępstwzachodniegobiznesuwobecświata
pracy.Jednakżeinstytucjonalizacjakonfliktuklasowegoizamknięcie
sporówspołecznychwramachmechanizmówdemokracjiparlamentar-
nejniepozwalałodostrzegaćwieluzagrożeńzestronynowychform
kontroliizniewalającychpułapek.
Dlategoteżniektórzyzarzucalitradycyjnymkręgomrobotniczym
konserwatyzm–ichzdaniemśrodowiskapracowniczeprzestałybyć
motoremprzemianspołecznych,astałysięgwarancjąstabilizacjisys-
temu.Nadziejąmielibyćci,którychsystemniezdążyłoswoićipozosta-
wiałnamarginesielubci,którzysamiodrzucaliregułygryspołecznej:
20
(…)podkonserwatywnąpodstawąludowąznajdujesięsubstrat
odmieńcówioutsiderów,eksploatowanychiprześladowanychludzi
innychrasikolorówskóry,niezatrudnionychiniezatrudnialnych.
